Kendi eserinin çevirmeni: Pertev Naili Boratav'ın derleyip Fransızcaya aktardığı Türk halk masallarının sözdizimsel, anlamsal ve edimsel açıdan incelenmesi
The translator of his own work: The analysis in terms of a synactic, semantic and pragmatic of the translations of the Turkish folktales compiled and transfered into French by Pertev Naili Boratav
- Tez No: 782673
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 471
Özet
Bu çalışma, sözlü dilden derlenerek yazılı dile aktarılan özgün bir eserin yazarı tarafından farklı bir dil dünyasına aktarılmasındaki değişim ve dönüşümlere odaklanmaktadır. Bu bağlamda çalışma, iki farklı çeviri boyutuyla ele alınarak çeviri eyleminin dil kullanımı biçimi odaklı diliçi çeviri eylemi ile başlayan bir çeviri ya da öz-çeviri eylemi olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çeviri teorisinin çeviri pratiğine yararlı ve uygulanabilir olduğunu göstermeyi amaçlayan Andrew Chesterman tarafından uzman çevirmenlerin çevirilerini incelemek amacıyla öne sürülen“Çeviri Eylem Kuramı”çerçevesinde bütüncül bir yaklaşım ile çevirmenin yaratıcılığı ve yeniden yazım becerisi incelenmektedir. Türk halk masallarının analizi Chesterman'in sözdizimsel, anlamsal ve edimsel olarak üç ana başlık altında topladığı otuz farklı çeviri stratejisine göre detaylı bir şekilde yapılmıştır. Ardından analizin sonucunda çıkan verilere dayanarak çeviri normları ve çeviri etik değerleri çerçevesinde bir eleştiriye de yer verilmektedir. Analizde %47,2 oranıyla toplamda 3380 bulgunun tarandığı sözdizimsel çeviri stratejilerinin dillerin farklılığına bağlı olarak en sık kullanılan çeviri stratejileri olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca analizde 1506 örneğin tarandığı anlamsal stratejiler %21,0'lik kısmı ve 2279 bulgunun tarandığı edimsel stratejiler %31,8'lik kısmı oluşturmaktadır. Sonrasında nitel analizler ve nicel bulgular ışığında Chesterman tarafından ileri sürülen çeviri normları ve etik değerleri açısından bir yorumlamayla çeviri eylem modelinin tamamlandığı bütüncül bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın çevirmenin farklı dil düzeylerindeki başarısıyla ortaya koyduğu Türk halk masallarının çok katmanlı ve kapsamlı disiplinlerarası bir birliktelik neticesinde irdelenmesinin sonraki çalışmalara yeni bir ufuk açacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the changes and transformations of an original work compiled from the oral language and transferred to the written language by the author in its transfer to a different language world. In this context, the study aims to reveal that the act of translation is an act of translation or self-translation that starts with the act of diamesic translation by considering two different translation dimensions. Aiming to show that translation theory is useful and applicable to translation practice, the translator's creativity and rewriting skills are examined with a holistic approach within the framework of“The Theory of Translational Action”put forward by Andrew Chesterman to examine the translations of expert translators. The analysis of Turkish folktales was made in detail according to thirty different translation strategies that Chesterman gathered under three main headings as syntactic, semantic and pragmatic. Then, based on the data obtained as a result of the analysis, a criticism within the framework of translation norms and translation ethical values is also included. In the analysis, it was concluded that syntactic translation strategies, in which a total of 3380 findings were scanned with a rate of 47.2%, are the most frequently used translation strategies depending on the difference of languages. In addition, semantic strategies, in which 1506 samples were scanned, constituted 21.0%, and usage strategies, in which 2279 findings were scanned, constituted 31.8%. Afterwards, a holistic study was carried out in which the theory of translational action was completed with an interpretation in terms of the translation norms and the ethical values put forward by Chesterman with qualitative analyzes and quantitative datas. This study is thought that the examination of Turkish folktales, which the study reveals with the success of the translator in different language levels, as a result of a multi-layered and comprehensive interdisciplinary cooperation will open a new horizon for future studies.
Benzer Tezler
- A critical analysis of the two different translations of Kate Chopin's the awakening
Kate Chopin'in uyanış adlı eserinin iki farklı çevirisinin eleştirel çözümlemesi
NAZLI DENİZ BARUTÇUOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PELİN ŞULHA
- 'Robin Hood' örneği üzerinden çeviri çocuk edebiyatında çevirmen ve yayınevi yaklaşımları
Approaches of translators and publishing houses to the translation of children's literature: A case study of Robin Hood
FATİH İKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJDET NEYDİM
- Erich Kaesner'in Das Fliegende Klassenzimmer adlı eserinin Türkçe çevirisine eleştirel yaklaşım
The critical approach to Turkish translation of Erich Kaestner's novel which name is ?Das Fliegende Klassenzimmer'
MÜZEYYEN SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Alman Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALTAN ALPEREN
- Processus de l'identification dans la traduction en Turc du Voyage au Bout de la Nuit de Louis-Ferdinand Céline
Louis-Ferdinand Céline'in Voyage au Bout de la nuit adlı eserinin Türkçe çevirisinde özdeşleşme süreci
LALE ÖZCAN
Doktora
Fransızca
2010
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL BOZBEYOĞLU
- Çeviri stratejileri ve 'Otoçeviri' bağlamında Suat Derviş'in 'Çılgın gibi' eserinin Fransızca çevirisi
Analysis of the French translation of 'Çılgın gibi' by Suat Derviş in the context of translation strategies and selftranslation concepts
ESRA ÇİMEN KARAYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KURT