Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının yaşamda anlam, temel psikolojik ihtiyaçlar ve bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi
An examination of problematic internet use among university students in terms of life meaning, basic psychological requirements, and some demographic factors
- Tez No: 784636
- Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN KAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Mevcut çalışmada beliren yetişkinlik döneminde bulunan üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının, yaşamda anlam varlığı, anlam arayışı, özerklik, yeterlik, ilişkili olma temel psikolojik ihtiyaçları, cinsiyet ve internet kullanım amaçlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. 18-29 yaş aralığında, internet kullanıcısı olan, 340 (%68) kadın, 160 (%32) erkek, toplam 500 üniversite öğrencisi, araştırmaya gönüllü olarak katılmıştır. Veriler, geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış olan“Problemli İnternet Kullanım Ölçeği- PİKÖ”,“Yaşamda Anlam Ölçeği- YAÖ”ile araştırmacı tarafından hazırlanan“Kişisel Bilgi Formu”aracılığıyla online ve yüz yüze olarak toplanmıştır. Araştırmada değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya koymaya yönelik, ilişkisel model kullanılmıştır. Bununla birlikte, araştırma kapsamında“Öz Belirleme Kuramına (Self Determination Theory)”dayanarak problemli internet kullanımı, yaşamda anlam ve temel psikolojik ihtiyaç doyumu arasında bir model kurulmuştur. Analizler için SPSS ve LISREL paket programları kullanılmıştır. Verilerin analizinde, MANOVA testi, t-testi, Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ve yapısal eşitlik modeli (YEM) analiz yöntemleri kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, katılımcıların problemli internet kullanımı puanları, yaşamda anlam varlığı, anlam arayışı puanları ve temel psikolojik ihtiyaç doyumu puanlarının cinsiyete göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Elde edilen diğer bir bulguya göre, öğrencilerin interneti sıklıkla iletişim-sohbet-mesajlaşma, eğitim-bilgi edinme ve eğlence amaçlı kullandıkları tespit edilmiştir. Kullanım amaçları ile problemli internet kullanımı arasındaki ilişki incelendiğinde ise, eğitim-bilgi edinme, online oyun oynama ve günlük sorunlardan uzaklaşma amaçlı internet kullanımı ile problemli internet kullanımı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yapısal eşitlik modeli analiz sonuçlarında ise, temel psikolojik ihtiyaç doyumu ve yaşamda anlam arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuş olup, ihtiyaç doyumunun artması yaşamda anlama sahip olma üzerinde %81'lik bir etkiye sahip olduğu ortaya konulmuştur. Benzer şekilde yaşamda anlam ile problemli internet kullanımı arasında da negatif yönde ve yüksek düzeyde anlamlı ilişkiler gözlenmiştir. Bu doğrultuda, araştırmada öz belirleme kuramına göre, beliren yetişkinlikte temel psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmasının, yaşamda anlam düzeylerini artırdığı ve bunun da problemli internet kullanım düzeyini azaltmada etkili olduğu ortaya konmuştur. Böylelikle ilgili çalışma, beliren yetişkinlikte problemli internet kullanımının ardında yer alan motivasyonlar arasında, özerklik, ilişkili olma, yeterlik temel psikolojik ihtiyaçlarının ve yaşamda anlamın yer aldığını doğrulamıştır. Elde edilen bulgular, önceki çalışma sonuçlarıyla karşılaştırılarak, literatüre sağladığı katkı bakımından tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was investigated whether the problematic internet use of university students in emerging adulthood differs according to the existence of meaning in life, search for meaning, autonomy, competence, relatedness, basic psychological needs, gender and internet use purposes. 500 university students in all, 340 (68%) girls and 160 (32%) boys, between the ages of 18 and 29, who used internet, were chosen at random and voluntarily took part in the study. The data were collected online and face-to-face through the“Problematic Internet Use Scale”,“Meaning in Life Scale”and the“Personal Information Form”prepared by the researcher, whose validity and reliability have been proven. A relational model was used in the study to identify the links between the variables. In addition, within the parameters of the study, the structural equation model was used to phenomenologically investigate the relationships between the variables developed based on the“Self Determination Theory.”SPSS and LISREL package programmes were used for the analysis. Research data were analyzed using MANOVA, Independent Samples t-test, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient and SEM analysis methods. According to the results of the analysis, it was determined that the participants' problematic internet use scores, existence of meaning in life and meaning-seeking scores, and basic psychological needs scores differed significantly according to gender. It has been observed that students frequently use the internet for communication-chat-messaging, education-get information and entertainment purposes. When the relationship between the purpose of use and problematic internet use is examined, significant relationships were found between the use of the internet for education-information, playing online games and escaping from daily problems and problematic internet use. According to the results of the structural equation model, it has been determined that the basic psychological needs of autonomy, competence and relatedness have a positive effect on the level of meaning in life; it has been seen that the level of meaning in life, which has the sub-dimensions of existence of meaning in life and search for meaning, has a negative effect on problematic internet use. According to the self-determination theory, it was determined that satisfying the basic psychological needs in emerging adulthood, increases the level of meaning in life and this is effective in reducing the level of problematic internet use. The findings were compared with the results of previous studies and discussed in terms of the contribution to the literature.
Benzer Tezler
- Lisans öğrencilerinin problemli internet kullanım davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörler: Modelleme çalışması
Problematic internet usage behaviours of undergraduate students and its factors: A modelling study
BURCU KARABULUT COŞKUN
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERÇİN KARATAŞ
- Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımında bağlanma stilleri ve sosyal bağlılığın yordayıcı rolünün incelenmesi
Investigation of the predictive role of attachment styles and social connectedness in university students' problematic internet use
MÜZEYYEN YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHTİYAR ERASLAN ÇAPAN
- Investigation of factors influencing problematic internet use, and development of the application 'hep' to regulate university students' problematic internet use
Problemli ı̇nternet kullanımını etkileyen faktörlerin incelenmesi ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımlarının düzenlenmesi için 'hep' uygulamasının geliştirilmesi
SONAY CANER YILDIRIM
Doktora
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAHİDE YILDIRIM
- Üniversite öğrencilerinde narsistik kişilik eğilimi ve sosyal görünüş kaygısı: Problemli internet kullanımının etkisi
Narcissistic personality tendency and social appearance anxiety among university students: The effect of problematic internet use
ESRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY TAŞTAN
- Lise ve üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanım düzeyleri ile algılanan esenlik halleri ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki
The relation between the well-being states perceiving thanks to problemeatic internet usage of high school and university students and their loniless level
GÜLDEN ÇAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UĞUR GÜRGAN