Çocukluk çağı travmaları ile travma sonrası stres bozukluğu ve travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide ilişkisel faktörlerin aracı rolü
The associations between childhood trauma, posttraumatic stress disorder and posttraumatic growth: Mediation role of relational factors
- Tez No: 797722
- Danışmanlar: PROF. DR. HİKMET YAZICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Çocukluk çağı travmaları ile yetişkinlik döneminde geliştirilen travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) semptomları arasındaki ilişkiye ilişkin ciddi bir araştırma birikimi bulunmaktadır. Son yıllarda araştırmacılar çocukluk çağı travmalarının yetişkin bireylerin travma sonrası büyüme (TSB) deneyimleri üzerindeki doğrudan etkilerine de odaklanmaya başlamışlardır. Ancak çocukluk çağı travmalarının TSSB semptomları ve TSB üzerindeki dolaylı etkilerine ilişkin bilgilerimiz oldukça sınırlıdır. Bu araştırmanın amacı çocukluk çağı travmaları ile TSSB semptomları ve TSB arasındaki ilişkide güvensiz bağlanma (kaygılı ve kaçıngan bağlanma), ilişki doyumu ve kendini açmanın aracı rolünü incelemektir. Bu amaç doğrultusunda üç model test edilmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubunu son üç aydır romantik bir ilişkisi olan 366 yetişkin oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği-Kısa Formu, Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi-5, Travma Sonrası Gelişim Ölçeği, İlişki Değerlendirme Ölçeği, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II ve Romantik Partnere Kendini Açma Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma hipotezlerini test etmek için yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda çocukluk çağı travmalarının kaygılı bağlanma, kaçıngan bağlanma, TSSB semptomları ve TSB üzerinde doğrudan pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan çocukluk çağı travmalarının ilişki doyumu ve kendini açma üzerindeki doğrudan etkisi negatiftir. Ayrıca kaygılı ve kaçıngan bağlanmanın TSSB semptomları üzerinde doğrudan pozitif bir etkisi olduğu, ilişki doyumu ve kendini açmadan TSSB semptomlarına giden doğrudan yolların istatistiksel olarak anlamlı olmadığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre kaçıngan bağlanmanın TSB üzerinde doğrudan negatif bir etkisi vardır. Diğer taraftan ilişki doyumu ve kendini açmanın TSB üzerindeki doğrudan etkisi pozitiftir. Ancak kaygılı bağlanmadan TSB'ye giden doğrudan yol istatistiksel olarak anlamlı değildir. Çalışma sonuçları kaygılı bağlanmanın çocukluk çağı travmaları ile TSSB semptomları arasındaki ilişkiye aracılık ettiğini; ancak kaçıngan bağlanmanın aracı etkisinin anlamsız olduğunu göstermiştir. Dahası çocukluk çağı travmaları ile TSB arasındaki ilişkide kaçıngan bağlanma, kendini açma ve ilişki doyumu aracı rol oynamaktadır. Mevcut çalışma bulgularına dayanarak çocukluk çağı travmalarına sahip olan yetişkinlerde romantik ilişkilerle ilgili faktörlere odaklanan müdahale programları travma sonrası büyümeyi desteklemek ve TSSB semptomlarını hafifletmek için faydalı olabilir.
Özet (Çeviri)
There is a substantial body of research on the relationship between experience of childhood trauma and the posttraumatic stress disorder (PTSD) symptoms in adulthood. In recent years, researchers have also begun to focus on the direct effects of childhood trauma on the posttraumatic growth (PTG) experiences of adults. However, our understanding of how childhood trauma indirectly affects PTSD symptoms and PTG is quite paucity. The present study aims to examine the potential mediating role of relational factors (i.e., insecure attachment, relationship satisfaction, and self-disclosure) on the association between childhood trauma, PTSD symptoms, and PTG. Three hypothesis models were tested for this purpose. The study group of this research consists of 366 adults who have been in a romantic relationship for at least three months. Data were collected through Childhood Trauma Questionnaire Sort Form, Post-Traumatic Stress Disorder Checklist-5, Posttraumatic Growth Inventory, Relationship Assessment Scale, Experiences in Close Relationships-Revised Scale, and Self Disclosure in Romantic Relationship Scale. Structural Equation Modeling (SEM) was used to test the research hypotheses. The study results indicated that childhood trauma had a direct positive effect on attachment anxiety, attachment avoidance, PTSD symptoms and PTG. On the other hand, the direct effect of childhood trauma on relationship satisfaction and self-disclosure was negative. Moreover, it was found that attachment anxiety and attachment avoidance had a direct positive effect on PTSD symptoms. However, the direct paths from relationship satisfaction and self-disclosure to PTSD symptoms were insignificant. According to the results, attachment avoidance had a direct negative effect on PTG. On the other hand, direct effect of relationship satisfaction and self-disclosure on PTG was positive. However, the direct path from anxious attachment to PTG was insignificant. The study results showed that attachment anxiety had a mediating effect between childhood trauma and PTSD symptoms, while the mediating effect of attachment avoidance was not significant. Additionally, attachment avoidance, self-disclosure and relationship satisfaction had a mediating effect between childhood trauma and PTG. Based on the current study findings, intervention programs focusing on romantic relationship related factors in adults with childhood trauma may be benefical for promoting posttraumatic growth and mitigating PTSD symptoms.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmalarının psikolojik belirtiler ile travma sonrası stres bozukluğu belirtileri arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılık ve özyeterliliğin aracı rolü
The mediating role of psychological resilience and self-efficacy in the relationship between psychological symptoms of childhood trauma and symptoms of stress disorder after trauma
ÖZGE YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP BELMA GÖLGE
- Çocukluk çağı travmalarının yeme tutumu ve travma sonrası büyüme ile ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship of childhood traumas with eating attitude and post-traumatic growth
NERİMAN TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- The role of world assumptions and coping strategy in understanding the relationship between attachment, trauma, depressive and post traumatic stress symptoms
Dünyaya ilişkin varsayımlar ile başetme becerilenin bağlanma, travma ve depresif ile travma sonrası stres bozukluğu semptomları arasındaki ilişkideki rolü
KÜBRA ÇİNKILINÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. ILGIN GÖKLER DANIŞMAN
- Çocukluk çağı cinsel ve fiziksel istismarı ile yineleyen mağduriyet ve psikopatoloji ilişkisinde duygu düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of emotion regulation in the relationship of sexual and physi̇cal abuse, revi̇cti̇mi̇zati̇on and psychopathology
EMRE HAN ALPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiMersin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU AYDIN ACI
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlüğün düzenleyici rolünün incelenmesi
Investigation of the moderating role of intolerance of uncertainty in the relationship between childhood trauma and post traumatic stress symptoms in university students
DUYGU TÜZÜN