Comparative analysis of extralinguistic cultural references in audio descriptions
Sesli betimlemelerdeki dil dışı kültürel referansların karşılaştırmalı analizi
- Tez No: 806328
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KORKUT ULUÇ İŞİSAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Cicero'yla başlayan, çevirinin“sözcüğü sözcüğüne”mi“anlamı anlamına”mı olması gerektiğine dair yapılan tartışmalardan bugüne, çeviri kavramının kapsamı oldukça genişlemiştir. Teknolojinin gelişmesi ve dijital hayatın toplumun her kesiminden insana görsel-işitsel ürünlere erişim olanağı sunmasıyla, özellikle Görsel-İşitsel Çeviri kapsamında birçok yeni alan ortaya çıkmıştır. Bu yeni alanların da Görsel-İşitsel Çeviri alanında çalışmalar yürüten akademisyenler tarafından ele alınması kaçınılmaz olmuştur. Son zamanlarda birçok dijital platformda yaygın olarak sunulan Sesli Betimleme (SB), görsel ürünleri görme engelli kişiler için erişilebilir hale getirmeyi içeren görsel- işitsel çevirinin bir parçasıdır. Bu alandaki araştırmalar son zamanlarda artmasına rağmen, Çeviribilim ve Görsel-İşitsel Çeviri'de aktarımı güç olan ve çeşitli teknik ve stratejilerin kullanımını gerektiren dil dışı kültürel referansların SB'de de sorunsallaştırılması ve incelenmesi gerekmektedir. Bu tez, Rise of Empires: Ottoman dizisinin Türkçe ve İngilizce SB metinlerinin betimleyici ve karşılaştırmalı analizini kapsamaktadır. Tezin amaçlarından biri, dil dışı kültürel referansların iki dilde ve iki hedef kültür için nasıl ele alındığını belirlemektir. Bu kapsamda, her iki dilde de dil dışı kültürel referanslar, Díaz Cintas ve Remael'in sınıflandırmasına göre kategorize edilmiştir. İkinci olarak, Floriane Bardini tarafından ağırlıklı olarak sinema dilini aktarmaya yönelik oluşturulan SB teknikleri, dil dışı kültürel referansların aktarımı için uyarlanarak betimleyici çalışmalar için bir yöntem oluşturulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak SB'de dil dışı referansların aktarımında kullanılan tekniklerin tıpkı çeviri ve diğer türlerde olduğu gibi her iki dilde de farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır. Dizinin Türkçe SB metinlerinde özelleştirme, betimleyici tarafından en çok tercih edilen teknik olurken uyarlama tekniğinin en az tercih edilen teknik olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, söz konusu dizinin İngilizce SB metinlerinde, kültürel referanslar çoğunlukla ikonik betimleme ile aktarılırken, ikame tekniği en az kullanılan teknik olmuştur. Bu kapsamda, Bardini'nin önerdiği 14 teknikten 10 tanesi kültürel ögelerin aktarımı için uygun ve yeterli bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The scope of the concept of translation has expanded considerably since the debates on whether translation could be“word for word”or“sense for sense”, which started with Cicero. With the development of technology and the opportunity of access to audio-visual products to people from all segments of society, many new areas have emerged in TS, more specifically within the scope of Audiovisual Translation. Therefore, it has been inevitable for academics in this field to conduct studies on the new areas that digital life has brought to. Audio Description (AD) is a part of audiovisual translation that consists of making visual products accessible to people who are visually impaired persons. Although studies in this field have increased recently, Extralinguistic Cultural References which pose challenges in Translation Studies and Audio-Visual Translation and require the use of various techniques, need to be problematized and studied in AD. My study focuses on the descriptive and comparative analysis of the AD of Rise of Empires: Ottoman series in Turkish and English. One of the objectives is to determine how the ECRs are described in two languages and for two target cultures. Using a descriptive methodology, ECRs are categorised and analysed cultural references following Díaz Cintas and Remael's classification. Then, the techniques used in the audio descriptions of both languages were examined based on the adaptation of Bardini's AD techniques and tried to establish a methodology for conveying these references. As a result, it is observed that techniques used for ECRs in AD differ from both languages, just as in translation and other types. Particularisation in Turkish AD is the most preferred technique by the describer and adaptation technique is the least chosen. However, English AD conveys the cultural references mostly with iconic description whereas substitution is the least. Lastly, 10 of the 14 techniques suggested by Bardini were found suitable and sufficient for the transfer of cultural elements.
Benzer Tezler
- Лингвокультурологический аспект имѐн собственных при преподавании русского языка как иностранного
Rusça'nın yabancı dil olarak öğretiminde özel isimlerin dilbilimsel yönü / Linguoculturological aspect of proper nouns in teaching Russian
AYŞE KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Rusça
2022
DilbilimKafkas ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİRENGİZ PAŞAYEVA YUNUS
- A comparative analysis of the Turkish translations of Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
EBRU KÜRKCÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN
- A Comparative analysis of the Turkish translations of Virginia Woolf's Mrs. Dalloway
Virginia Woolf'un Mrs. Dalloway adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi
ELEM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN
- Comparative analysis of cellulase production by torula thermophila and humicola insolens
Torula thermophila ve humicola insolens selülaz üretiminin karşılaştırmalı analizi
NAZAN ARİFOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
Gıda MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜMRÜT B. ÖGEL
- Eksperimental fokal serebral iskemi modellerinin karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of experimental focal cerebral ischemic models
RAMAZAN TUNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
NöroşirürjiDicle ÜniversitesiNöroşirürji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜMİT ÖZKAN