Üniversite öğrencilerinde fomo ve sosyal medya faktörleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between fomo and social media factors in university students
- Tez No: 830530
- Danışmanlar: PROF. DR. UMMAN TUĞBA GÜRSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İstatistik, İşletme, Statistics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, FoMO, Plansız Satın Alma Davranışı, Yapısal Eşitlik Modellemesi, Social Media, FoMO, Impulse Purchase Behavior, Structural Equation Modeling
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Mobil cihazların gelişmesiyle ve yaygınlaşmasıyla hemen hemen herkes internete anında erişebilir duruma gelmiştir. Böylelikle insanların bilgiye ulaşmada ve bilgiyi paylaşmada internetin sunduğu sanal ortamı kullanması yaygınlaşmıştır. Sosyal medya, kişilerin internet teknolojisini kullanarak arkadaşlarıyla, aileleriyle veya diğer insanlarla etkileşim kurabildiği, kendileri ile ilgili içerikler paylaşabildiği dijital bir ortamdır. Öte yandan sosyal medya farklı şirketlerin ürün ve hizmetlerine müşteri bulabildiği, markalarını tanıtma fırsatı bulabildiği dijital bir pazar haline dönüşmüştür. Sahip olduğu bu özellikler ile sağladığı birçok avantaj sayesinde sosyal medya insanların günlük yaşamında önemli bir yer tutmaktadır. Paylaşılan her bir fikir, olay veya etkinliğin gerçek zamanlı olması kullanıcıların sık sık sosyal medyalarını kontrol etmesine veya sürekli çevrimiçi kalmalarına neden olmaktadır. Dolayısıyla sosyal medyadan uzak kalmak kişilerin gelişmelerden mahrum kaldığı hissini meydana getirerek bir fobi olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal ortamdaki gelişmeleri kaçırma korkusu olarak ifade edilen FoMO (Fear of Missing Out) sosyal medya ile hayatımıza giren fobilerden biridir. Bu çalışmada FoMO'nun sosyal medya bağımlılığı, plansız satın alma davranışı, haset ve gıpta ile arasında bir ilişki olup olmadığı Yapısal Eşitlik Modellemesi yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Üniversite öğrencileri üzerinde gerçekleştirilen çalışmada aynı zamanda FoMO'nun demografik özelliklere göre ve sosyal medya kullanım faktörlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis Testinden faydalanılarak araştırılmıştır. Alınan sonuçlar FoMO'nun sosyal medya bağımlılığı, plansız satın alma davranışı, haset ve gıpta arasındaki ilişkiyi doğrulamıştır. Bunun üzerine FoMO'nun sosyal medya bağımlılığı ile plansız satın alma davranışı arasındaki ilişkide aracılık rolü incelenmiş ancak FoMO'nun aracılık rolünün olmadığı tespit edilmiştir. Daha sonra sosyal medya bağımlılığının, FoMO üzerindeki etkisi doğrulanmıştır. Devamında ise sosyal medya bağımlılığının FoMO ile arasındaki ilişkide haset ve gıptanın aracılık rolü incelenmiş, hasetin ve gıptanın bu ilişkide aracılık etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Modelin diğer bir boyutu olan haset ve gıptanın plansız satın alma üzerindeki etkisi incelenmiş ve aralarındaki ilişki doğrulanmıştır. Devamında da daha önce FoMO'nun plansız satın alma davranışı üzerindeki etkisinin doğrulanmasıyla haset ve gıptanın bu ilişkide dolaylı etkisinin olup olmadığı incelenmiş, alınan sonuçlar hasetin ve gıptanın dolaylı etkiye sahip olmadığını göstermiştir. Katılımcıların demografik özelliklerine göre FoMO'nun farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmesinden elde edilen sonuçlarda ise FoMO düzeyinin cinsiyet, yaş, medeni durum ve aylık ortalama gelire göre farklılık gösterdiği öğrencilerin okudukları sınıf seviyesine ve gelir kaynağına göre farklılık göstermediği saptanmıştır. Katılımcıların sosyal medya kullanım faktörlerine göre FoMO düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi ile elde edilen sonuçlarda ise FoMO'nun yalnızca sosyal medyada geçirilen süreye (bir günde) göre farklılık gösterdiği, kullanım süresi, takipçi sayısı, paylaşım sıklığı ve beğeni sayısına göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
With the development and widespread use of mobile devices, almost everyone has instant access to the Internet. Thus, it has become common for people to use the virtual environment offered by the internet to access and share information. Social media is a digital environment where people can interact with their friends, family or other people using internet technology, share content about themselves. On the other hand, social media has become a digital market where different companies have the opportunity to promote their brands by offering their products and services to their customers. Thanks to these features and many advantages it provides, social media has an important position in people's daily lives. Every idea, event or activity shared is in real time, causing users to check their social media frequently or stay online constantly. Therefore, staying away from social media emerges as a phobia by revealing the feeling that people are missed out developments. FoMO (Fear of Missing Out), which is expressed as the fear of missing out on developments in the social environment, is one of the phobias that come into our lives with social media. This study investigated whether there is a relationship between FoMO and social media addiction, impulse purchase behavior, envy and desiring using Structural Equation Modeling method. In the study conducted on university students, Mann Whitney U Test and Kruskal Wallis Test were used to investigate whether FoMO differs according to demographic characteristics and social media usage factors. The results confirmed the relationships between FoMO and social media addiction, impulse purchase behavior, envy and desiring. Then, the mediating role of FoMO in the relationship between social media addiction and impulse purchase behavior was examined, but it was found that FoMO did not have a mediating role. Then, the effect of social media addiction on FoMO was confirmed. Subsequently, the mediating role of envy and desiring in the relationship between social media addiction with FoMO was examined, it was determined that envy and desiring did not have a mediating effect in this relationship. Another dimension of the model, the effect of envy and desiring on impulse purchase was examined and the relationship between them was confirmed. Subsequently, it was examined whether envy and desiring have an indirect effect on this relationship since comfirmed the effect of FoMO on impulse purchase behavior. The results show that envy and desiring do not have an indirect effect. The results obtained from the examination of whether FoMO differs according to the demographic characteristics of the participants showed that the level of FoMO differed according to gender, age, marital status and average monthly income, but not according to the grade level of the students and source of income. In the results obtained from the examination of whether the participants' FoMO levels differed according to the factors of social media use, it was determined that FoMO differed only according to the time spent on social media (in a day), and did not differ according to the duration of use, number of followers, frequency of sharing and number of likes.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde varoluşsal kaygı ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkide gelişmeleri kaçırma korkusunun aracı rolü
The mediator role of fear of missing out among university students in relationship between existential anxiety and social media addiction
BEYZA KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKER MERAL ÇULHA
- Üniversite öğrencilerinde yalnızlık, sosyal ortamlarda gelişmeleri kaçırma korkusu ve akıllı telefon bağımlılığının, sosyotelizm davranışı ile ilişkisi
The relationship between loneliness, fear of missing out (FoMO) and smartphone addiction with phubbing in university students
TUĞÇE KÜPELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBEYKOZ ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL SELCEN GÜLER
- Sosyal medyada FOMO görünümleri: Üniversite öğrencileri üzerine bir saha araştırması
FOMO views on social media: A field research on university students
KARDELEN CİRİTBEYİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerNecmettin Erbakan ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR ÇAĞLAK
- Gözetim toplumunda sosyal medya bağımlılığı olan bireylerin gelişmeleri kaçırma korkusuna dair nitel bir araştırma
A qualitative research on the fear of missing out of individuals with social media addiction in surveillance society
MÜKERREM ÖNLÜ
Doktora
Türkçe
2022
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE SARAN
- Genç yetişkinlerde sosyal medya bağımlılığının gelişmeleri kaçırma korkusu ve depresyon düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi
The examination of the relationship of social media addiction with fear of missing out and levels of depression in young adults
MÜNİRE TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN EKER