Les Misérables'ın dillerarası ve diliçi (yeniden) çevirileri
Inter- and intra-lingual (re)translations of Les Misérables
- Tez No: 832518
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Bu tezin amacı, Fransız yazar Victor Hugo'nun Les Misérables (1862) adlı yapıtının Osmanlı Dönemi'nde Türkçeye yapılan dillerarası çevirileri (1862, 1879, 1909-1910) ile bu dillerarası çevirilerin Türkiye Cumhuriyeti Dönemi'nde yapılan diliçi çevirilerini (2012, 1934, 2013) yeniden çeviri odağıyla irdelemektir. Yeniden çeviri kavramı, Antoine Berman tarafından 1990'lı yıllarda sorunsallaştırılmış ve özellikle son yıllarda bu kavramdan hareketle çeviribilim araştırmacılarınca çeşitli çalışmalar yürütülmüştür. Bu tez çalışmasında söz konusu kavram, diliçi ve dillerarası yeniden çeviri şeklinde iki alt başlık altında ele alınmaktadır. Çalışma, özellikle klasik bir yapıt söz konusu olduğunda dillerarası ve diliçi yeniden çevirinin“neden?”ve“nasıl?”yapıldığı sorularına yöntemsel olarak çeviribilim odaklı metinsel ve yan metinsel incelemeler üzerinden yanıt aramaktadır. Tez çalışmasında dillerarası (yeniden) çeviride olduğu gibi diliçi (yeniden) çeviride de bu olgu çevirmen, eleştirmen, yayına hazırlayan, editör ve yayınevi sahibi gibi farklı çeviri eyleyicileri merkeze alınarak irdelenmektedir. Alanyazında dillerarası yeniden çevirinin neden yapıldığına dair bulgular, tez çalışması bağlamında hem dillerarası hem de diliçi yeniden çeviriler üzerinden tartışmaya açılmaktadır. Buna göre, diliçi yeniden çevirilerin dillerarası yeniden çevirilerle kısmen örtüşen kısmen de farklılaşan özellikleri mevcuttur. Sefiller çevirileri üzerinden yapılan incelemede dillerarası yeniden çevirilerin zamansal olarak birbirlerine daha yakın, diliçi çevirilerin ise daha uzak olduğu görülmektedir. Dillerarası yeniden çeviride, önceki çevirilerin tamamlanmamış olması ve yeniden çevirmenin kanonik bir metni yeniden çevirme isteği ön plana çıkarken; diliçi yeniden çeviride yapıtın geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemini koruyarak edebiyat, çeviri ve diliçi çeviride olduğu gibi diliçi yeniden çeviride de unutulanı hatırlatma işlevi üstlendiği görülmektedir. Sonuç olarak, Sefiller'in Türkiye'deki yolculuğu, çeviribilim bağlamında ve yeniden çevirinin kısmen daha önce sorunsallaştırılan kısmense bu vakaya özgü yanlarıyla ele alındığında bu çalışmada ilgili eserin Türk okurla ilk buluştuğu 1862 yılından günümüze kadar“dillerarası çeviri”,“diliçi çeviri”,“yeniden çeviri”,“diliçi yeniden çeviri”ve“dillerarası yeniden çeviri”gibi farklı çeviri süreçlerinden geçtiği görülmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to analyze the interlingual translations of Victor Hugo's Les Misérables (1862) from French into Turkish during the Ottoman period (1862, 1879, 1909-1910) and the intralingual translations of these interlingual translations during the Republic of Turkey (2012, 1934, 2013) with a focus on retranslation. Antoine Berman's problematization of the concept of retranslation in the 1990s has led to various studies conducted by translation studies scholars on this matter, particularly in recent years. This thesis analyzes the concept under two main sections: intralingual and interlingual retranslation. In terms of methodology, this study aims to answer the questions of why and how interlingual and intralingual retranslation have been conducted, particularly in the case of classical works, through textual and paratextual analyses focused on translation studies. This thesis examines this phenomenon in both inter- and intra-lingual (re)translations, focusing on various translation agents such as translators, critics, publishers, editors, and publishing house owners. Within the context of this thesis, reasons for interlingual retranslation discussed in the literature are analyzed in terms of both interlingual and intralingual retranslation. Accordingly, intralingual retranslations have some overlapping and distinguishing features from interlingual retranslations. The analysis of the translations of Les Misérables shows that interlingual retranslations are closer in time, while intralingual retranslations are more distant. In interlingual retranslation, the incompleteness of previous translations and the retranslator's desire to retranslate a canonical text come to the fore, whereas in intralingual retranslation, it is seen that the work retains its importance in the present as well as in the past, and assumes the function of reminding the forgotten in intralingual retranslation as in literature, translation, and intralingual translation. In conclusion, when the journey of Les Misérables in Turkey is considered in the context of translation studies and the aspects of retranslation, some of which have been problematized before and some of which are specific to this case, it is seen in this study that the work has gone through different translation processes such as“interlingual translation”,“intralingual translation”,“retranslation”,“intralingual retranslation”and“interlingual retranslation”since 1862 when it first met Turkish readers.
Benzer Tezler
- L'analyse semiotique des traductions de l'œuvre intitulée Les Misérables de Victor Hugo dans le contexte Turc du point de vue de la sémiotique de la traduction
Vıctor Hugo'nun Sefiller adlı romanının Türkçe çevirilerinin göstergebilimsel analizi
SERPİL ÖZBÜKER
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR
- Why emotional intelligence and empathy matter in business settings: An investigation of their predictors and their contribution to job satisfaction and conflict management
İşyerinde duygusal zeka ve empati neden önemli: Duygusal zekanın yordayıcıları,iş memnuniyeti ve çatışma yönetimine etkileri üzerine bir inceleme
RENGİNUR OCAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN BAHÇEKAPILI
- XIX. yüzyıl ABD ve Avrupa'da sosyal politikalara duyulan ihtiyacın sinema filmleri çerçevesinde analizi
Analysis of the need for social policies in the USA and Europe within the framework of cinema films in the 19th century
ASUMAN SÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriYalova ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN KAVİ
- Türkçe öğretmenlerinin ortaokul öğrencilerine tavsiye ettikleri kitapların millî, cinsiyete dair ve dinî unsurlar bağlamında kimlik ve kişilik gelişimi açısından incelenmesi
Examination of the books recommended by Turkish teachers to secondary school students in terms of identity and personality development in the context of national, gender-related and religious elements
BÜŞRA GÜVEN
Doktora
Türkçe
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GIYASETTİN AYTAŞ
- Sanat ve edebiyatta zaman-mekan ilişkisinin sanat eğitimi öğretim programı kazanımlarına yansımaları
Reflections of time-space relationship in art and literature on the achievements of art education and training program
NERİMAN TANHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUBA GÜLTEKİN