Lise öğrencilerinde akran zorbalığı: Algılanan sosyal destek, psikolojik iyi oluş ve bazı demografik özelliklere göre bir inceleme
Peer bullying in high school students: Investigation according to perceived social support, psychological wellbeing and some demographic characteristics
- Tez No: 876133
- Danışmanlar: DOÇ. DURMUŞ ÜMMET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Akran zorbalığı, algılanan sosyal destek, psikolojik iyi oluş, Peer bullying, Investigation according to perceived social support, Psychological wellbeing
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
ÖZET Şiddet her daim insanın beden ve ruh sağlığını tehdit eden bir durum olagelmiştir. Özellikle son yıllarda dünyanın yanı sıra ülkemizde artan, gündeme sıkça düşen şiddet vakaları ve duyulan haberler, güvenliği de içinde iştirakte bulunduğumuz eğitim alanını tehdit eden bir hal almaktadır. Bireylerin eğitimden bekledikleri sağlıklı bir gelecek ve toplum algısının yanı sıra yaşadıkları ve maruz kaldıkları veya sebep oldukları zorbalık mevcut olmuştur. Bu da kişilerin en temel ihtiyaçlarından biri olan güvenlik sorunlarını ortaya çıkarmıştı. Yaşanan bu problemlerin birçok alt sebebi bulunduğu varsayılması dâhilinde araştırmalar devam etmektedir. İnsanlar ve yaşam koşulları giderek daha karmaşık hale gelmekte ve bu karmaşıklığa neden olan faktörler de sürekli artmaktadır. Bu araştırmada 14-18 yaş arası ergenlerin zorba/mağdur durumlarını algıladıkları sosyal destek, psikolojik iyi oluş ve bazı demografik özellikler açısından incelenmesi çeşitli istatistiksel kullanılarak değerlendirmek amaçlanmaktadır. Bu bağlamda ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıf öğrencilerinin akran zorbalığını algılanan sosyal destek, psikolojik iyi oluşları açısından ilişkilerini yordayabilmek ve zorba/mağdur olduklarını durumları bazı demografik özellikler açısından incelenmiştir. Araştırma, İlişkisel Tarama Modeli 'ne göre tasarlanmıştır. Araştırmada, psikolojik iyi oluş bağımsız değişken, akran zorbalığı bağımlı değişken ve algılanan sosyal destek ise aracı olarak belirlenmiştir. Bağımlı, bağımsız ve aracı değişkenler arasında kurulan modelin doğruluğunu test etmek amacıyla Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanımıştır. Araştırmanın çalışma grubunu kolay örnekleme yöntemi ile belirlenen, Kütahya ilinde yaşayan 340 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın veri toplama aracı olarak; Demografik Bilgi Formu, Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği Ergen Formu (AZBÖ), EPOCH İyi Oluş Ölçeği (EPOCH) ve Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek Değerlendirme Ölçeği (SSDÖ) kullanılmıştır. Araştırma bulguları SPSS 21 paket programı ve AMOS 26 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bu araştırmanın ilk hedefi akran zorbalığı ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkide psikolojik iyi oluş aracı rolünü incelemektir. Bu hedef doğrultusunda ikili değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson Momentler Çarpımı yöntemine başvurulmuştur. Akran zorbalığı ve algılanan sosyal destek değişkenleri arasındaki ilişkide psikolojik iyi oluşun aracı rolünü belirlemek adına Aracılık analizi testi uygulanmıştır. Akran zorbalığı, algılanan sosyal destek ve psikolojik iyi oluş değişkenleri ile demografik değişkenler arasındaki ilişkiyi ayrı ayrı ölçebilmek adına ikili T testi uygulanmıştır. Akran zorbalığı, EPOCH iyi oluş ölçeği ve Çocuk ve ergenler için sosyal destek değerlendirme ölçeği arasındaki manidarlığı ölçmek için ise ANOVA (Tek Yönlü Varyans Analizi) istatistiğine başvurulmuştur.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Violence has always been a situation that threatens human physical and mental health. Especially in recent years, the increasing incidents of violence around the world and in our country, as well as the news about these incidents, have posed a threat to the field of education, in which we actively participate, by jeopardizing safety. Alongside individuals' expectations of a healthy future and society through education, there has been bullying that they experience, are subjected to, or cause. This has led to security issues, one of the most fundamental needs of individuals. Research continues on the assumption that these problems have many underlying causes. Human lives and living conditions are becoming increasingly complex, and the factors contributing to this complexity are continually increasing. This study aims to examine the bully/victim situations of adolescents aged 14-18 in terms of perceived social support, psychological well-being, and some demographic characteristics using various statistical methods. In this context, the study investigates the relationships between peer bullying, perceived social support, and psychological well-being among secondary school students in grades 9, 10, 11, and 12 and examines their bully/victim situations in terms of some demographic characteristics. The research is designed according to the Relational Survey Model. In the study, psychological well-being is the independent variable, peer bullying is the dependent variable, and perceived social support is determined as the mediator. Structural Equation Modeling (SEM) is used to test the accuracy of the model established between the dependent, independent, and mediator variables. The study group consists of 340 students residing in the Kütahya province, selected through the convenience sampling method. The data collection instruments used in the study are the Demographic Information Form, Peer Bullying Identification Scale Adolescent Form (PBIS-A), EPOCH Well-being Scale (EPOCH), and Social Support Appraisal Scale for Children and Adolescents (SSAS). The research findings were analyzed using the SPSS 21 software package and AMOS 26 program. The primary goal of this research is to examine the mediating role of psychological well-being in the relationship between peer bullying and perceived social support. To achieve this goal, the Pearson Product-Moment Correlation method was used to examine the relationship between the variables. A mediation analysis test was applied to determine the mediating role of psychological well-being in the relationship between peer bullying and perceived social support. Additionally, a paired T-test was used to separately measure the relationships between peer bullying, perceived social support, psychological well-being, and demographic variables. ANOVA (One-Way Variance Analysis) statistics were used to measure the significance between the Peer Bullying Identification Scale, EPOCH Well-being Scale, and Social Support Appraisal Scale for Children and Adolescents.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinde siber zorbalık duyarlılığının sosyodemografik özellikler, algılanan sosyal destek ve ebeveyn ve akran ilişkileri açısından değerlendirilmesi: Tekirdağ ili Çerkezköy ilçesi örneği
Evaluation of cyber bullying sensitivity in high school students in terms of sociodemographic characteristics, perceived social support and parent and peer relationships: Çerkezköy district of Tekirdağ sample
MİHRİBAN KIRCALLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiAnkara ÜniversitesiAdli Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ŞİMŞEK ORHON
- Health-behavior among 10th grade students in İstanbul within contexts of family, peer, and school
İstanbul'daki lise 2. sınıf öğrencilerinde aile, arkadaşlık ve okul ortamları bağlamlarında sağlık davranışı
ÖZLEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. DENİZ ALBAYRAK KAYMAK
- Lise öğrencileri arasındaki akran zorbalığının öğretmen perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluation of peer bullying among high school students from the teacher's perspective
ONUR İBRAHİM ATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATOŞ BULUT ATEŞ
- Liseli ergenlerde akran zorbalığı bağlanma stilleri ve zorbalık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between peer bullying, attachment styles and bullying behavior in high school adolescents
ESRA NUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET GÜLAÇTI
- Liseli öğrencileri akran zorbalığına iten nedenlerin değerlendirilmesi ve okul sosyal hizmeti bağlamında çözüm önerilerinin sunulması
Assessment of causes of peer bullying in high school students and presentation of solution suggestions in the context of school social work
NURULLAH YELBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sosyal Hizmetlerİstanbul ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORHAN KOÇAK