Okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlere yönelik yeni medya okur yazarlığı eğitim programı (EYMOEP) geliştirilmesi ve etkisinin incelenmesi
Development of a new media literacy education program (EYMOEP) for parents of preschool children and examining its effect
- Tez No: 888869
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZKAN SAPSAĞLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Erken yaşlardan itibaren ekranların ve medyanın etkisi altında olan çocuklar, çevrimiçi ortamlarda pek çok olumsuzluğa maruz kalmaktalar. Çocukları çevrimiçi ortamların olası risklerinden korumak ve çevrimiçi ortamların fırsatlarından yararlanmalarını sağlamak öncelikle ebeveynlerin görevidir. Bunun için de ebeveynlerin medya okuryazarlığı becerilerinin yeterli düzeyde olması ve bilinçli medya kullanıcıları olmaları gerekmektedir. Ebeveynlerin güncel medya ortamlarına dair bilgiye ve sağlıklı kullanım becerilerine sahip olmaları çocukların yetişkinlik alışkanlıklarını şekillendirmek açısından da önem arz etmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı; okul öncesi dönem çocuğu olan Ebeveynlere Yönelik Yeni Medya Okuryazarlığı Eğitim Programının (EYMOEP) hazırlanması ve hazırlanan programın ebeveynlerin medya aracılık becerileri, internet bağımlılık düzeyleri, stres düzeyleri ve eleştirel okuryazarlık düzeylerine etkisinin incelenmesidir. Karma araştırma yaklaşımı doğrultusunda gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu nicel kısımda okul öncesi eğitime devam eden çocuğu olan 17 ebeveyn, nitel kısımda ise nicel kısma dahil olan 17 ebeveyn içinden görüşmeler için gönüllü olan 10 ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel kısmında tek gruplu ön test- son test zayıf deneysel desen tercih edilmiştir. Araştırmanın nitel kısmında ise eylem araştırması yöntemi kullanılmıştır. EYMOEP eğitim programının etkilerine dair nicel veriler“Erken Çocukluk Ebeveyn Medya Aracılık Ölçeği”,“Aile Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği”,“Anne Baba Stres Ölçeği”,“İnternet İçin Eleştirel Okuryazarlık Ölçeği”olmak üzere 4 farklı ölçek ve kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Nicel veriler analiz edilirken ön test ve son testler arası karşılaştırmalar için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi, ön test ve son testlerin katılımcıların demografik özelliklerine göre karşılaştırılması amacıyla da Mann Whitney-U ve Kruskall Wallis H testi kullanılmıştır. Nitel veriler araştırmacı tarafından uzman görüşü alınarak hazırlanan yarı yapılandırılmış ön ve son görüşme formları aracılığıyla elde edilmiştir. Cevaplar doğrultusunda elde edilen nitel veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen sonuçlara göre okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlere yönelik hazırlanmış olan yeni medya okuryazarlığı eğitim programının (EYMOEP) ebeveynlerin medya aracılık düzeylerinde aktif destekleyici boyuta doğru ilerleyen olumlu katkıya sebep olduğu, internet bağımlılık düzeyini azalttığı, ebeveynlik stresini azalttığı ve son olarak internet eleştirel okuryazarlık becerilerini arttırdığı görülmüştür. Ebeveynler EYMOEP eğitim programı sonrasında medya okuryazarlığı konusundaki bilgi ve becerilerini arttırarak çocuklarına daha bilinçli ve faydalı olma yolunda önemli adımlar attıklarını belirtmişlerdir. Bu bağlamda EYMOEP eğitim programının ebeveynlere yeni medya okuryazarlığı alanında hem bireysel olarak hem de ebeveynlik becerileri bağlamında katkı sağladığı söylenebilir. Araştırma sonuçları doğrultusunda; ülkemizde bilinçli medya kullanımını arttırmak ve medyaya yönelik eleştirel düşünme becerilerini geliştirebilmek ulusal düzeyde medya okuryazarlığı eğitiminin verilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Children who are exposed to screens and media from an early age experiences numerous adversities in online environments. It is primarily the responsibility of parents to protect children from the potential risks of online environments and to ensure they benefit from the opportunities these environments offer. To achieve this, parents need to have adequate media literacy skills and be conscious media users. Possessing up-to-date knowledge of current media environments and healthy usage skills is also crucial for parents in shaping their children's future adult habits. In this context, the aim of the research is to develop the New Media Literacy Education Program for Parents of Preschool Children (EYMOEP) and to examine the effects of this program on parents' media mediation skills, internet addiction levels, stress levels, and critical literacy levels. The study is conducted using a mixed research design. It consists of a quantitative part involving 17 parents with children attending preschool and a qualitative part including 10 parents from the same group who volunteered for interviews. A one-group pre-test post-test weak experimental design was opted for the quantitative part of the research, while the action research method was used for the qualitative part. Quantitative data regarding the effects of the EYMOEP education program were obtained using four different scales:“Early Childhood Parent Media Mediation Scale,”“Family Child Internet Addiction Scale,”“Parent Stress Scale,”and“Critical Literacy Scale for the Internet,”along with a personal information form. In analyzing the quantitative data, the Wilcoxon Signed-Rank Test was used for comparisons between pre-test and post-test, while the Mann Whitney-U and Kruskall Wallis H tests were utilized to compare pre-test and post-test results based on participants' demographic characteristics. Qualitative data were gathered through semi-structured pre- and post-interview forms prepared by the researcher with expert input and were analyzed using content analysis techniques. The results of the study indicate that the new media literacy education program (EYMOEP) designed for parents of preschool children had a positive contribution moving towards the active supportive dimension in parents' media mediation levels. It is also indicated that EYMOEP reduces internet addiction levels, decreases parenting stress and enhances critical literacy skills. Parents reported that, after the EYMOEP education program, they took significant steps towards becoming more informed and beneficial to their children by increasing their knowledge and skills in media literacy. In this regard, it can be said that the EYMOEP education program contributed to parents both individually and in terms of parenting skills in the field of new media literacy. Based on the research results, it is recommended that media literacy education should be provided at a national level to increase conscious media use and to develop critical thinking skills towards media in our country.
Benzer Tezler
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Doğal öğretim yaklaşımı temelli psikoeğitim programının Otizm Spektrum Bozukluğu tanısı alan okul öncesi dönem çocukların ebeveynlerinde ebeveyn öz yeterlik düzeyine etkisi
The effect of natural teaching approach-based psychoeducation program on parental self-efficacy level in parents of preschool children diagnosed with Autism Spectrum Disorder
TÜRKER ORKUN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN NEJAT AKFIRAT
- 6-12 yaş çocuklar için yapılmış illüstrasyonların değerlendirilmesi ve yeni illüstrasyon önerileri
The Importance of illustration for children aged 6-12 and suggestions
KADRİYE ŞENEL ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Güzel SanatlarOndokuz Mayıs ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. S. TURAN BAYER
- Potentialities for and limits to inclusion by education: The case of Syrian children's education in Turkey and child labour
Eğitim tarafından içermede potansiyeller ve limitler: Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi ve çocuk işçiliği
YASEMİN KIZILOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sosyal HizmetOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET OKYAYUZ
- The importance of family communication: Applying socio-ecological model to analyze children's emotional well-being during pandemic
Aile içi iletişimin önemi: Sosyo-ekolojik modelin pandemi döneminde çocukların iyi oluşlarını analiz etmek üzere uyarlanması
TUĞÇE ERYAVUZ