Determining the importance of sustainability indicators of the furniture industry using interval-valued neutrosophic edas method
Aralık değerli nötrosofik edas yöntemi ile mobilya endüstrisinin sürdürülebilirlik göstergelerinin öneminin belirlenmesi
- Tez No: 900880
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE CAMGÖZ AKDAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, İşletme, Industrial and Industrial Engineering, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Artan nüfus ve sınırlı yerküre kaynakları nedeniyle sürdürülebilirlik anlayışı her geçen gün önemini artırmaktadır. Sürdürülebilirlik, sınırlı kaynakları en verimli şekilde kullanmayı ve gelecekte ihtiyaç duyulacak kaynakların devamlılığını sağlamayı amaçlar. Çevresel sürdürülebilirlik denilince akla ilk gelen kaynaklar ormanlardır. Bu kaynaklar mobilya sektörü için birincil hammadde ihtiyacının karşılandığı yerlerdir. Mobilya sektörü önemli sektörler arasında yer almakta ve çok sayıda çalışanı istihdam etmesi nedeniyle çevresel sürdürülebilirliğin yanı sıra bireysel ve toplumsal etkisi de oldukça yüksektir. Bu da mobilya sektörünün sürdürülebilirliğinin her yönüyle değerlendirilmesi gerekliliğini göstermektedir. Mobilya endüstrisinde sürdürülebilirliğin ölçülmesi konusunda çok fazla sayıda çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, işletmelere mobilya sektöründe sürdürülebilirlik düzeylerini ölçme ve izleme olanağı sağlamak için en doğru ve güvenilir gösterge setini ve öncelik sırlamalarını belirlemektir. Rekabetçi kalabilmek için şirketlerin sürdürülebilir süreçlerini iyileştirmeleri, performans ölçümleri gerçekleştirmeleri ve iş süreçlerini optimize etmeleri gerekmektedir. Sürdürülebilir süreçlerin iyileştirilmesi konu edildiğinde, literatürde de çoğunlukla yer aldığı üzere sürdürülebilirliğin üç boyutunda bahsedilmekte ve bunlar çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlar olarak belirtilmektedir (Tripple Bottom Line- TBL). Bu boyutlar göz önüne alındığında, bu çalışmanın amacı mobilya firmalarının sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarını değerlendirmek için bir dizi göstergeyi belirlemek ve önceliklendirmektir. Geniş bir kavram olarak düşünüldüğünde sürdürülebilirlik özneldir ve doğası gereği birçok şekilde ifade edilebilir ve anlaşılabilir. Sürdürülebilirlik farklı bakış açılarından düşünüldüğünde, örneğin ekonomi gibi, sürdürülebilirlik sadece işletmenin (finansal) devamlılığı olarak algılanabilir ve sürdürülebilirlik teriminin içerdiği belirsizlik buradan da anlaşılabilir. Bu amaçla, bulanık mantık, sürdürülebilirlik ölçümünü ele almanın uygun bir yolu olarak görünmektedir. Ayrıca,“Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV)”tekniklerinin kullanılması, tüm uygulanabilir alternatifler arasından en uygun olanın seçilmesinde kilit rol oynamaktadır. Bu çalışma, özellikle mobilya sektörü için en uygun sürdürülebilirlik göstergelerini belirlemek amacıyla bulanık bir ÇKKV yöntemi önermektedir. Kesin olmayan ve belirsiz karar bilgilerini işleme yeteneği nedeniyle, aralık değerli nötrosofik sayılar (IVNNs) kullanılmıştır. Literatür taraması ile elde edilen indikatör setine bulanık EDAS (nötrosofik sayılar- IVNNs) uygulanarak sürdürülebilirlik indikatörler ağırlıklandırılması ve önceliklendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Önerilen metodolojinin uygulanmasıyla, mobilya endüstrisindeki sürdürülebilirlik düzeyini ölçmek için bir dizi gösterge değerlendirilmistir. Çalışma için detaylı literatür taraması iki kısım olarak gerçekleştirilmiştir. İlk kısımda, sürdürülebilirlik göstergelerinin belirlenmesi için, mobilya sektörü başta olmak üzere (çok az çalışılmış) odaklanılarak, sürdürülebilirlik değerlendirmesi yapılan çeşitli çalışmalar tarandı. Bu çalışmalardan yararlanılarak sürdürülebilirlik göstergeleri belirlenmiş ve bir başlangıç için göstergeler listesi oluşturulmuştur. İkinci asama literatür taramasında ise bulanık mantık kullanılmış sürdürülebilirlik değerlendirme çalışmaları incelenmiştir. Kısaca belirtmek gerekirse, incelenen bu tür ayrıntılar, hangi konuların çalışıldığı, hangi yöntemlerin kullanıldığı, (varsa) hangi sektöre odaklanıldığı ve çalışmanın amacının ne olduğuydu. İlgili literatürdeki boşlukları ortaya koymanın yanı sıra bu alanda neden çalışılması gerektiğine dair kanıtlar sağlamıştır. Çalışmalardan konular şunlardır: Tedarik Zinciri Sürdürülebilirliği, Sürdürülebilir Üretim, Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Lojistik Yönetimi, Şehirlerin Sürdürülebilirliği, Endüstriyel Sürdürülebilirlik, Taşıma Sistemlerinin Sürdürülebilirliği, Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi, Sürdürülebilirlik Risk Değerlendirmesi, Sürdürülebilir Eko- Turizm, Sürdürülebilir Bakım, Sürdürülebilir Malzeme Seçimi, Tarımsal Sürdürülebilirlik, Evsel Katı Atık Yönetimi, Karayolu Projelerinin Sürdürülebilirlik Değerlendirmesi, KOBİ'lerin Sürdürülebilir Gelişimi, Enerji Sistemlerinde Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Eğitim, Sürdürülebilir Girişimcilik, Sürdürülebilir Proje Yönetimi ve Sürdürülebilir Ürün Tasarımı. Bu çalışmanın çıktıları potansiyel olarak sektörde faaliyet gösteren şirketlere doğrudan fayda sağlayacak; Literatürde sürdürülebilirlik konusunu ele alan bulanık mantık yöntemleri bulunsa da bu çalışma, bir organizasyonun sürdürülebilirliğinin ölçülmesinde aralık değerli nötrosofik EDAS yöntemini uygulayan türünün ilk örneği ve aynı zamanda mobilya sektöründe bir ilk olacaktır. Önerilen metodolojinin uygulanması yoluyla çeşitli sayıda sürdürülebilirlik göstergesi değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında sürdürülebilirliğin üç boyutu dikkate alınarak toplam 52 gösterge değerlendirilmiştir. Üniversite ve endüstriden beş uzmanın görüşleri ile bir veri tablosu oluşturulmuştur. Yöntem sonucunda, Kaynak (malzeme) Tüketimi- enerji, su ve hammadde gibi kaynakların tüketimi (Enl7)), Yenilenebilir Enerji Tüketimi - güneş, rüzgar ve su enerjisi gibi yenilenebilir enerji tüketimi (Enl10), Yenilenebilir Malzeme Tüketimi - malların ambalajlanmasında ve üretiminde kullanılan geri dönüştürülebilir yeşil malzemelerin düzeyi (Enl12) ve Su Tüketimi - üretim sürecinde geri dönüştürülmüş veya yeniden kullanılmış su tüketimi (Enl14), Sağlık ve Güvenlik Düzeyi - güvenli çalışma ortamının/koşullarının sağlanması ve sağlık ve tıbbi olanaklar sağlama (Sol3), Çocuk İşçiliği - yasal asgari çalışma yaşından küçüklerin istihdamı (Sol4), Müşteri Memnuniyeti - müşterilerin ürün veya hizmetten memnuniyet derecesi (Sol10) ve Çalışan Eğitimi - bunun için yapılan çalışmalar çalışanların eğitimi (eğitim sayısı ve saati gibi), Net Kâr - bir gelir dikkate alınarak ne kadar net gelir veya kâr elde edildiğini gösterir (Ecl2), Operasyonel Maliyetler - devam eden gider rutin bir iş gününün günlük işleyişinden elde edilen gelir (Ecl4), Faaliyet Kârı - şirketin faaliyet kârı (örneğin, faiz ve vergiler hariç, belirli bir dönem için temel iş fonksiyonlarından elde edilen toplam kazançtır) (Ecl1) ve Sipariş Karşılama Oranı - bir ürünün satış noktasından müşteriye teslimine kadar olan tüm süreç (Ecl11) öncü göstergeler arasında yer almıştır. Uygulanan metodoloji için duyarlılık analizi yapılmıştır. Bulgular incelendiğinde tamamen durağan bir yapı ortaya çıkmasa da sonuçlar nispeten stabil olrak görünmektedir. Kriter ağırlıklarının duyarlılık analizlerinde ekonomik ve çevresel göstergeler daha istikrarlı sonuçlar gösterirken, sosyal sürdürülebilirlik göstergelerinde daha değişken sonuçlar ortaya çıkmıştır. Ancak bu çeşitliliğe rağmen sıralamalarda son göstergelerin yukarıya doğru hareket etmesi ya da tam tersi gibi keskin durumlar gözlemlenmedi. Dolayısıyla uygulanan yöntem farklı kriter ağırlıklarına göre dengeli sonuçlar vermektedir. Yukarıda da ifade edildiği gibi bu çalışma, mobilya sektöründe işletmelerin sürdürülebilirlik düzeylerini ölçebilmeleri ve izleyebilmeleri için bulanık ÇKKV tekniği yardımıyla en doğru ve güvenilir gösterge setini ve öncelik sıralamalarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu nedenle, önerilen metodoloji uygulanarak 19 çevresel, 16 sosyal ve 17 ekonomik gösterge (literatür taraması yoluyla elde edilmiştir) değerlendirilmiştir. Ancak pratik bir çözüm sunması açısından gösterge sayısının fazla değil, kontrol edilebilir seviyede olması gereklidir. Bu nedenle, TBL açısından 30'a kadar göstergenin dikkate alınması önerilmektedir. Bu amaçla, bu çalışmanın çıktısı olarak, mobilya imalat işletmelerinde sürdürülebilirliğin ölçülmesine olanak tanıyan 30 sürdürülebilirlik göstergesinin (her boyut için 10) bir listesini sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Due to the increasing population and limited earth resources, the understanding of sustainability increases its importance daily. Sustainability thinking aims to use limited resources in the most efficient way and to ensure the continuity of the resources that will be needed in the future. When environmental sustainability is considered, forests are the first resources that come to mind. These resources are the primary raw material needs required for the furniture industry. The furniture industry is among the major sectors, and due to employing a large number of employees, it has a highly individual and social impact besides having impacts on environmental sustainability. This condition shows the necessity of evaluating the sustainability of the furniture industry from every perspective. In the relevant literature, there are limited studies on measuring sustainability in the furniture industry. Therefore, this study aimed to determine the most accurate and reliable indicator set and priority rankings to enable businesses to measure and monitor their sustainability levels in the furniture industry. Three dimensions of sustainability were mentioned when it comes to improving sustainable processes, as is often the case in the literature. These were environmental, economic, and social dimensions (Tripple Bottom Line-TBL). Given these dimensions, this study aimed to identify and prioritize a set of indicators to evaluate furniture companies' achievement of their sustainability goals. Parallel to being considered a broad concept, sustainability is subjective and, by its very nature, can be expressed and understood in many ways. For example, when sustainability is regarded from different perspectives, such as the economy, sustainability can only be perceived as the (financial) continuity of the business, and the ambiguity of the term sustainability can be understood from here. In real life, most of the conditions cannot be defined by conventional logic due to the inclusion of ambiguity and imprecise information. To this end, fuzzy logic seemed to be an appropriate way to handle sustainability measurement. Additionally, using“Multi-Criteria Decision Making (MCDM)”techniques is crucial in selecting the most suitable one among all viable alternatives. This study proposed a fuzzy MCDM method to determine the most appropriate sustainability indicators for the furniture industry. Additionally, because of its ability to process imprecise and ambiguous decision information, specifically the interval-valued neutrosophic numbers (IVNNs) were used. Sustainability indicators were weighted and prioritized by applying fuzzy evaluation based on distance from average solution (EDAS) (neutrosophic numbers-IVNNs) to the indicator set acquired through the literature review. With the application of the proposed methodology, a set of indicators were identified to measure the sustainability level in the furniture industry. As inferred above, this study aimed to determine the most accurate and reliable indicators set and priority rankings with the help of the fuzzy MCDM technique to enable businesses to measure and monitor their sustainability levels in the furniture industry. Therefore, 19 environmental, 16 social, and 17 economical indicators (which were extracted through literature review) were evaluated by applying the proposed methodology. However, to provide a practical solution, the number of indicators should be at a controllable level, not excessive. Therefore, it is recommended that up to 30 indicators should be considered from the aspect of TBL. For this purpose, as the output of this study, a list of 30 sustainability indicators (10 for each dimension) was presented that allows the measurement of sustainability in furniture manufacturing enterprises. Some of the prominent indicators revealed as Resource (material) Consumption (Enl7), Renewable Energy Consumption (Enl10), and Consuming Renewable Materials (Enl12) for the environmental dimension; Health and Safety Level (Sol3), Child Labor (Sol4), and Customer Satisfaction (Sol10) for the social dimension; Net Profit (Ecl2), Operational Costs (Ecl4), and Operational Profit for the economic dimension.
Benzer Tezler
- Sustainable park model: A qualitative approach in sustainability assessment of parks
Sürdürülebilir park modeli: Parkların sürdürülebilirliklerinin değerlendirmesi için niteliksel bir yaklaşım
MELODY SAFARKHANI
Doktora
İngilizce
2023
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ALİ ÖRNEK
- Determining the importance of sustainable supply chain management and its contribution to competitive advantage of logistic firms
Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetiminin önemi ve lojistik firmalarının rekabetçi avantajına katkısı
MEHRNAZ EKTESABY
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE CAMGÖZ AKDAĞ
DOÇ. DR. JAFAR REZAEI
- Formation and evaluation of sustainable development indicators of energy sector enterprises
Başlık çevirisi yok
UGUR TURAN
Doktora
İngilizce
2021
EnerjiNational Technical University of Ukraine (Kiev Polytechnic Institute (KPI))DR. SAVEHENKO OLGA IGOREVNA
- Bartın-Kirazlıköprü barajının rezervuar peyzajındaki orman ekosisteminin yaprak alan indeksi (YAİ) değerinin yıl-içi ve yükseltiye bağlı değişiminin ekolojik açıdan irdelenmesi
Ecological examination of intra-annual and altitudinal variation of leaf area index (LAI) values for the forest ecosystem within the reservoir landscape of Bartın-Kirazlıköprü dam
TURGAY BİRİCİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİH ÖZTÜRK
- Multi-criteria sustainability assessment of environmentally conscious manufacturing companies: A case study in beverage industry
Çevresel olarak bilinçli üretim şirketlerinde çok kriterli sürdürülebilirlik değerlendirmesi: İçecek endüstrisinde bir vaka çalışması
MERVE KILIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SEREN ÖZMEHMET TAŞAN