Dil becerilerini ölçme ve değerlendirme süreçlerinin standartlaştırılması: Yabancı dil olarak Türkçe sınavına yönelik bir durum çalışması
Setting standards for measurement and evaluation of language competencies: A Case study on the Turkish as a foreign language examination
- Tez No: 915940
- Danışmanlar: PROF. DR. NEZİR TEMUR, DOÇ. DR. BURAK AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenmek isteyen bireylerin dil öğretimi süreçlerinin nitelikli bir şekilde planlanabilmesi ve sürdürülebilmesi için Türkçe yetkinliklerinin standart ölçme araçlarıyla ölçülmesi gerektiğine ilişkin farkındalık gün geçtikçe artmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sürecinde bireylerin Türkçe dil becerilerindeki yetkinliğinin; geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış, standart ölçme araçları ile ölçülmesi dil öğretimi sürecinin belirlenen hedef ve amaçlar doğrultusunda devam edebilmesi için önem arz etmektedir. Türkçe dil becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili alanda önemli eksikliklerin bulunduğu, Türkiye'de ve yurt dışında sınav uygulayan kurum ve kuruluşların sınav uygulama süreçlerinde geliştirilmesi gereken hususların olduğu, Türkçeyi yabancı dil veya ikinci dil olarak öğrenen bireylere yönelik geliştirilen Türkçe sınavlarında hem içeriğe hem de uygulamaya ve değerlendirmeye yönelik farklılıkların olduğu yapılan çalışmalarda vurgulanmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminin nitelikli bir şekilde planlanabilmesi için sınav geliştirme süreçlerinde gerekli olan standartların sağlanması önemlidir. Bu araştırmada, Türkçe Yeterlik Sınavı örneği üzerinden, dil sınavlarının geliştirilmesi süreçlerinde temel alınan standartlar ve sınavların bu standartlar ile uyumlu hâle getirilebilmesi, uluslararası alanda geçerli olabilmesi için yapılanlar detaylı bir şekilde incelenmiştir. Aynı zamanda dil sınavı geliştiren kurumları denetleme yetkisi bulunan uluslararası kuruluşların nitelikli ölçme araçlarının geliştirilmesi süreçlerindeki rolü ve etkisi; denetim, akreditasyon süreçleri ve kalite güvencesi yaklaşımları ele alınmıştır. Araştırma kapsamında, nitel araştırma yönteminin durum çalışması deseni temel alınmıştır. Bu bağlamda, Avrupa Dil Testi Uygulayıcıları Birliği (ALTE) akreditasyonu özelinde, kalite denetimi sürecinin başarıyla tamamlanması için Türkçe Yeterlik Sınavı'nın bütün aşamalarının ALTE Kalite Standartları'nın tamamına uyum sürecine yönelik detaylı bir inceleme yapılmış; problem durumunun nesnel bir bakış açısıyla desteklenebilmesi için Türkiye'nin farklı üniversitelerinde görevli alan uzmanlarının görüşlerine yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılarak başvurulmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen veriler iki farklı yöntem ile toplanmış ve analiz edilmiştir: (1) yarı yapılandırılmış görüşmelere yönelik içerik analizi, (2) durum çalışması kapsamında dokümanlara yönelik betimsel analiz. Sonuçlar, yabancı dil olarak Türkçe sınavlarında standart sorunu olduğunu, yabancı dil olarak Türkçe sınavlarının standardizasyonun nitelikli bir dil öğretimi süreci için önemli bir ihtiyaç hâline geldiğini, uluslararası akreditasyon kurumlarının kalite yönetim yaklaşımları ve merkezleri doğrultusunda geliştirdikleri standartların geçerli ve güvenilir sonuçları olan nitelikli sınavların geliştirilmesine önemli katkılar sağladığını göstermektedir. Türkçe dil becerilerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi sürecinde kullanılan sınavların geliştirilmesi ve geliştirilen sınavların uluslararası standartlar ile uyumunun denetlenmesi süreçlerinin kapsamlı bir şekilde ele alındığı bu araştırmanın, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanındaki nitelikli ölçme araçlarına yönelik çalışmalara önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Awareness is steadily increasing regarding the need to assess the Turkish proficiency of individuals learning Turkish as a foreign language using standardized measurement tools to ensure the proper planning and managing of language teaching processes. In learning Turkish as a foreign language, assessing individuals' proficiency in Turkish language competencies with valid and reliable standardized tools is crucial for aligning the language learning process with predefined goals and objectives. Research has shown that there is room for improvements in the exam application processes of institutions and organizations that administer Turkish proficiency exams in Türkiye and abroad. Studies also shown that there are differences in Turkish exams developed for individuals who learn Turkish as a foreign language or second language, in terms of content, application and evaluation. Ensuring the standards in exam development processes is essential for effectively planning Turkish as a foreign language learning. The standards underlying the development processes of language exams and the efforts to align these exams with such standards for validity were examined, using the Turkish Proficiency Exam as an example. Additionally, the role and influence of international organizations authorized to oversee institutions developing language exams in creating high-quality assessment tools were explored, focusing on supervision, accreditation processes, and quality assurance approaches. A qualitative research methodology was adopted, utilizing the case study design. Within this framework, a detailed examination was conducted to align all stages of the Turkish Proficiency Exam with the Quality Standards of the Association of Language Testers in Europe (ALTE) to successfully complete the quality assurance process for ALTE accreditation. To provide an objective perspective on the issue, the opinions of field experts from various universities in Türkiye were collected using a semi-structured interview form. The data collected were analyzed using two different methods: Content analysis of the semi-structured interviews and descriptive analysis of documents within the scope of the case study. The findings indicate a lack of standardization in Turkish proficiency exams as a foreign language and that standardization has become critical for ensuring a high-quality language teaching process. Moreover, the standards developed by international accreditation organizations in line with their quality management approaches and centers significantly contribute to developing valid, reliable, and high-quality language exams. This study addresses the development of exams used in the assessment of Turkish language competencies as a foreign language and the process of ensuring their alignment with established standards, is expected to make a significant contribution to efforts aimed at creating high-quality measurement tools in the field of teaching Turkish as a foreign language.
Benzer Tezler
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ölçme ve değerlendirme uygulamalarının standartlaştırılması
Standardizing assessment and evaluation practices in teaching Turkish as a foreign language
BURAK ASMA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CANBULAT
- Une evaluation du programme d'enseignement de la langue et de la culture Turques aux enfants Turcophones en belgique
Belçı̇ka'da Türkçe konuşan çocuklara Türk Dı̇lı̇ ve Kültürü öğretı̇mı̇ programı üzerı̇ne bı̇r değerlendı̇rme
HALİL ELİBOL
Doktora
Fransızca
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJDET KARADAĞ
- Türkçe dil becerileri bağlamında öğretmen adaylarının çevrim içi sınıflarda yaşadıkları iletişim kaygılarının belirlenmesi
Determining the communication anxiety experienced by pre-service teachers in the context of Turkish language skills
YİĞİT OMAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ FUAT ARICI
- Understanding the gestural, lexical and grammatical development of turkish-speaking infants and toddlers: Validity study of the Turkish Communicative Development Inventory (TIGE)
Türkçe konuşan çocukların iletişim davranışları, sözcük dağarcığı ve dilbilgisi gelişimini gözlemlemek: Türkçe İletişim Gelişimi Envanteri (TİGE) geçerlik çalışması
BURÇAK AKTÜRK
- Üniversitelerin İngilizce öğretmenliği programında alan dersleri kapsamında verilen ölçme değerlendirme ders programının değerlendirilmesi: Ankara ili örneği
The evaluation of the testing and assessment curriculum given within the scope of the field courses in the English language teaching program of the universities: Ankara province example
ELİF KÖSEMEHMETOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TAŞPINAR
