Biyoloji öğretmen adaylarının iklim değişikliğine yönelik farkındalıkları: Bir yakınsayan paralel karma yöntem araştırması
Biology teacher canditates' awareness of climate change: A convergent parallel mixed-method study
- Tez No: 922588
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET GÖKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Günümüzde iklim değişikliği ve bu değişikliğin yol açtığı sorunlar, dünya gündeminin en önemli çevre sorunlarından biri haline gelmiştir. İklim değişikliğinin başlıca etkileri arasında kuraklık, su stresi ve kıtlığı, seller, fırtınalar, orman yangınları ve ekstrem hava koşulları yer almaktadır. Ayrıca, iklim değişikliği göçlerin artması ve salgın hastalıkların yayılması gibi ekolojik, sosyal ve ekonomik açıdan çok yönlü sonuçlar doğurmaktadır. Bu etkilerin ve sonuçların önlenmesi, azaltılması veya insanlar için uyum stratejilerinin belirlenmesinde doğru bilgi, tutum ve davranış kalıplarına sahip olmak büyük önem taşımaktadır. Öğrencilere iklim değişikliği ile ilgili bilgi ve becerileri kazandıracak Biyoloji öğretmen adaylarının konuya dair farkındalıkları, toplumun iklim değişikliği konusunda bilinçlenmesi açısından katkı sağlayacaktır. Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının iklim değişikliği kavramına yönelik farkındalıklarını belirlemektir. Öğretmen adaylarının cinsiyet, bir çevre organizasyonunda aktif ve gönüllü faaliyet alma, sınıf düzeyi ve öğrenim sürelerinde aldıkları çevre ve ekoloji ders sayısı değişkenlerine göre farkındalıkları araştırılmıştır. Ayrıca bu araştırmada, öğretmen adaylarının iklim değişikliğinin nedenlerine, etkilerine, sonuçlarına dair görüşleri; konuya ilişkin günlük yaşamları ve mesleki kariyerlerinde gerçekleştirmeyi planladıkları davranışlar analiz edilerek farkındalıklarının derinlemesine incelenmesi amaç edinilmiştir. Araştırmada veriler, nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı karma yöntemle toplanmıştır. Araştırmanın nicel verileri için betimsel tarama deseninden, nitel verilerinde ise olgubilim deseninden yararlanılmıştır. Araştırma grubunu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Ankara'da bir üniversitenin eğitim fakültesinde Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenimlerini sürdüren 90 Biyoloji öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma grubu, kolay ulaşılabilir örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın nicel verileri Gönen, Deveci ve Aydede (2023) tarafından geliştirilen İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği ile toplanmıştır. Ölçeğin bu araştırma için güvenirlik değeri .94 olarak tespit edilmiştir. Nitel veriler ise araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre öğretmen adaylarının iklim değişikliğine yönelik farkındalıklarının ölçeğin 4 ve 5 değerleri aralığında olduğu, diğer bir deyişle iklim değişikliğine yönelik farkındalıklarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. İklim değişikliğine yönelik farkındalıkları, cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermezken; sınıf düzeyi, aldıkları çevre eğitimi ders sayısı ve çevre organizasyonuna üyelik durumu gibi değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Öğretmen adayları, iklim değişikliğinin nedenleri arasında aşırı bilinçsiz tüketim ve sera gazı salımlarını; sonuçları arasında ise mevsimsel değişiklikler, doğal dengenin bozulması ve yaşam alanlarının zarar görmesi gibi faktörleri belirtmişlerdir. Bu konuya yönelik duygularında endişeli ve kaygılı oldukları, günlük hayattaki davranışlarında sıklıkla; gereksiz tüketimden kaçınma, tasarruf yapma ve toplu taşıma araçlarını tercih etme gibi çevre dostu davranışlar sergilediklerini vurgulamışlardır. Meslek hayatlarında ise öğretmen adayları sıklıkla; öğrencileri bilgilendirme ve bilinçlendirmeyi istemelerinin yanında onlarla çevre etkinlikleri ve proje çalışmaları yapmayı planlamaktadırlar. Araştırma sonucunda, iklim değişikliğine yönelik yüksek farkındalığın eyleme dönüşmesi için, tasarım ve uygulama odaklı deneysel eğitimlerin yanı sıra, çevre bilincini artırmaya yönelik projeler gerçekleştirilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Today, climate change and the problems it causes have become one of the most critical environmental issues on the global agenda. The primary effects of climate change include drought, water stress and scarcity, floods, storms, wildfires, and extreme weather conditions. In addition, climate change leads to multifaceted ecological, social, and economic consequences, such as increased migration and the spread of infectious diseases. Preventing or reducing these effects and determining adaptation strategies for people requires accurate information, attitudes, and behavior patterns. The awareness of Biology teacher candidates, who will be responsible for educating students on climate change, plays a crucial role in raising public awareness on this issue. This research aims to determine teacher candidates' awareness regarding the concept of climate change. The awareness levels of teacher candidates were investigated based on variables such as gender, involvement in active or voluntary activities in environmental organizations, class level, and the number of environmental and ecology courses taken during their studies. Additionally, the study aimed to explore the teacher candidates' views on climate change's causes, effects, and consequences, as well as their daily life behaviors and planned actions in their professional careers. The data in this research were collected using a mixed-method approach, combining quantitative and qualitative data. The quantitative data were collected through a descriptive survey model, and the qualitative data were gathered through a phenomenological design. The study group consisted of 90 Biology teacher candidates enrolled in the Biology Education Department of the Faculty of Education at a university in Ankara during the 2023-2024 academic year. The study group was selected using a convenience sampling method. The quantitative data were collected using the Climate Change Awareness Scale developed by Gönen, Deveci, and Aydede (2023). The reliability coefficient of the scale for this study was determined to be 0.94. Qualitative data were obtained through a semi-structured interview form developed by the researchers. The study results showed that the teacher candidates' awareness of climate change ranged between levels 4 and 5 on the scale, indicating that their awareness was at a high level. There was no significant difference in climate change awareness based on gender. Still, statistical differences were found about variables such as class level, the number of environmental education courses taken, and membership in environmental organizations. Teacher candidates identified the causes of climate change as unconscious consumption and greenhouse gas emissions, and the results included factors such as seasonal changes, disruption of the natural balance, and damage to living spaces. They expressed feelings of concern and anxiety about this issue. They frequently demonstrated environmentally friendly behaviors in their daily lives, such as avoiding unnecessary consumption, practicing conservation, and using public transportation. In their professional careers, teacher candidates frequently expressed their intention to inform and raise awareness among students and engage in environmental activities and project work with them. Based on the study's findings, it is recommended that high awareness of climate change be transformed into action through design and implementation-focused experimental education, as well as projects aimed at raising environmental consciousness.
Benzer Tezler
- Öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliği konusundaki farkındalıkları
Awareness of teacher candidates on global climate change
DÖNE ATILGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUNİSE HANDAN GÜNEŞ
- Deniz kaplumbağaları hakkında verilen eğitimin fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalık ve kaygı düzeylerine etkisi
Impact of training about sea turtles on preservice science teachers' awareness and anxiety levels regarding global climate change
ÜMRAN ÇİYANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU KASKA
- Biyoloji öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik ahlaki muhakemeleri
The moral reasoning of the biology pre-service teachers to environmental problems
NURCAN UZEL
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ GÜL
- Nurettin Topçu ve Hilmi Ziya Ülken'in eğitim düşünceleri ve eğitim felsefeleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma
A comparative study on the educational views and philosophy of education of Nurettin Topçu and Hilmi Ziya Ülken
BUKET KAYIŞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ
- İklim değişikliğinin yol açtığı çevresel sorunlar hakkında biyoloji öğretmen adaylarının görüşlerinin saptanması
Determining prospective biology teachers' views on environmental problems caused by climate change
MELİS MÜCTEBA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR ÖZTAŞ