Sürdürülebilir tüketim tarzları ile sürdürülebilir tüketim ve tüketici refahı arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma
A research on examining the relationship between sustainable consumption styles and sustainable consumption and consumer well-being
- Tez No: 939300
- Danışmanlar: PROF. DR. ARZU ŞENER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ev Ekonomisi, İşletme, Home Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile ve Tüketici Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile ve Tüketici Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Bu çalışma sürdürülebilir tüketim tarzları ile sürdürülebilir tüketim ve tüketici refahı arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır ve literatür bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilerek yürütülmüştür. Sürdürülebilir tüketim tarzları gönüllü sadelik, minimalist tüketim, tutumlu tüketim ve bilinçli farkındalıkla tüketim olarak incelenmiş; tüketici refahı ise öznel refah, psikolojik refah, genel refah ve finansal refah olarak ele alınmıştır. Araştırmada nicel yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aşamasında anket tekniğinden yararlanılmış; gönüllü sadelik, minimalist tüketim, tutumlu tüketim, bilinçli farkındalıkla tüketim, sürdürülebilir tüketim davranışı, öznel refah, pskolojik refah, genel refah ve finansal refah değişkenlerine ilişkin ölçümler yapılmıştır. Veriler kartopu örneklem ve kolayda örneklem modellerinin birlikte uygulanması ile Ankara ilinde ikamet eden 503 kişiden çevrim içi olarak toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 24.0 programı kullanılarak analiz edilmiş olup, demografik özelliklerin araştırmada kullanılan ölçeklerle ilişkisini incelemek için Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA), değişkenler arası ilişkileri değerlendirmek amacıyla Yapısal Eşitlik Modellemesi (SEM) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sürdürülebilir tüketim tarzlarının (gönüllü sadelik, minimalist tüketim, tutumlu tüketim ve bilinçli farkındalıkla tüketim) sürdürülebilir tüketim davranışları ile pozitif yönlü bir ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gönüllü sadelik ve tutumlu tüketim ile öznel refah arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiş; buna karşılık, minimalist tüketim ve bilinçli farkındalıkla tüketim ile öznel refah arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Psikolojik refah açısından değerlendirildiğinde ise, tutumlu tüketim ve bilinçli farkındalıkla tüketim ile anlamlı bir ilişki saptanamamış; gönüllü sadelik ve minimalist tüketim ile psikolojik refah arasında pozitif yönlü ilişkiler olduğu görülmüştür. Genel refah değişkeni açısından, gönüllü sadelik, minimalist tüketim ve bilinçli farkındalıkla tüketim ile anlamlı bir ilişki bulunmamış; yalnızca tutumlu tüketim ile genel refah arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Finansal refah açısından yapılan analizlerde ise, minimalist tüketim, tutumlu tüketim ve bilinçli farkındalıkla tüketim ile anlamlı bir ilişki saptanamamış; buna karşın gönüllü sadelik ile finansal refah arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, konu ile ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış; sürdürülebilir tüketim tarzlarının teşvik edilmesine yönelik bireylere, pazarlama profesyonellerine ve politika geliştiricilere çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study was planned to examine the relationship between sustainable consumption styles, sustainable consumption and consumer well-being. Based on a holistic evaluation of the literature, the study was then conducted. Sustainable consumption styles were analyzed as voluntary simplicity, minimalist consumption, frugal consumption and mindful consumption, while consumer well-being was analyzed as subjective well-being, psychological well-being, general well-being and financial well-being. The survey technique was used for data collection and the questionnaire form was prepared using scales with scientifically proven reliability and validity. Voluntary simplicity, minimalist consumption, frugal consumption, mindful consumption, sustainable consumption behavior, subjective well-being, psychological well-being, general well-being and financial well-being variables were measured. The data were collected online from 503 people residing in Ankara through a combination of snowball and convenience sampling methods. The data obtained were analyzed using SPSS 24.0 program. Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) was conducted to examine the relationship between demographic characteristics and the scales used in the research. Structural Equation Modeling (SEM) was used to evaluate the relationships between variables. As a result of the research, it was concluded that sustainable consumption styles (voluntary simplicity, minimalist consumption, frugal consumption and mindful consumption) have a positive relationship with sustainable consumption behaviors. No significant relationship was found between voluntary simplicity and frugal consumption and subjective well-being; on the other hand, positive and significant relationships were found between minimalist consumption and mindful consumption and subjective well-being. In terms of psychological well-being, no significant relationship was found between frugal consumption and mindful consumption; however, positive relationships were found between voluntary simplicity and minimalist consumption and psychological well-being. Regarding general well-being, no significant relationship was found between voluntary simplicity, minimalist consumption and mindful consumption; only a positive and significant relationship was found between frugal consumption and general well-being. In terms of financial well-being, no significant relationship was found between minimalist consumption, frugal consumption and mindful consumption; however, a positive relationship was found between voluntary simplicity and financial well-being. The findings are discussed within the framework of the relevant literature. Various recommendations are offered to individuals, marketing professionals and policy makers to promote sustainable consumption patterns.
Benzer Tezler
- Demografik özelliklerin tüketici karar verme tarzları ve sürdürülebilir tüketim davranışına etkisi: İzmir ili örneği
The effects of demographic characteristics on consumer decision-making styles and sustainable consumption behavior: The case of İzmir province
SEZEN GARİP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİDAYE AYDAN SİLKÜ BİLGİLER
- Habitus of sustainability: Daily life consumption practices among green consumers in Turkey
Sürdürülebilirlik Habitusu: Türkiye'de yeşil tüketicilerin gündelik hayat tüketim pratikleri
MELİKE BOZDOĞAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HELGA IDA RITTERSBERGER-TILIC
- Gönüllü sadeliğin tüketici karar verme tarzlarına etkisi ve satış promosyonlarının bu ilişkideki rolü
The effect of voluntary simplicity on consumer decision making styles and the role of sales promotions in this relationship
SEREN DİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ASUMAN YALÇIN
- Z ve Y kuşağındaki gençlerde sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam tarzının (LOHAS) 'Sürdürülebilir moda üzerindeki' algılanan değer, tutum ve satın alma niyetine etkisi
The effect of LOHAS lifestyles on the attitudes of generations Z and Y towards 'Recycled clothing fashion' and their purchase intention
ELİF TEKİN
- Ebeveynlerin oyuncak satın alma tercihlerini etkileyen etmenlerin sürdürülebilirlik çerçevesinde incelenmesi
Examining the factors influencing parents' toy purchase preferences within the framework of sustainability
ÖZLEM YAMAN