Halka arzın şirketlerin finansal ve faaliyet performansı üzerindeki etkileri: BİST'te uygulama örneği
Financial and operational performance effects of public offering in businesses: Application example in BİST
- Tez No: 943443
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RECEP ALİ KÜÇÜKÇOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Ticaret Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
İşletmeler halka arz yoluyla elde ettikleri fonlar ile borçlarını ödeyebilmekte, yeni yatırımlar yapabilmekte, sermayelerini büyültebilmekte veya faaliyetlerini geliştirebilmektedirler. Yaptıkları bu işlemler ise onların finansal ve faaliyet performanslarına olumlu ya da olumsuz yansıyabilmekte, sürdürülebilir gelişimleri içinde işletmelere fırsatlar sunmaktadır. Bu çalışma işletmelerin 2012-2021 yılları arasındaki 102 adet ilk halka arzı ve 37 adet dönemsel halka arzı incelemiş, halka arzdan 2 yıl önce, halka arz yılı ve halka arz sonrası 2 yıl olmak üzere toplamda 5 yıllık dönemde halka arzları incelemiş, onların performanslarındaki gelişimi analiz etmiştir. İşletmelerin belirtilen dönemlerde likidite, finansal ve faaliyet yapı, değerleme, karlılık, iflas tahmin ve kredi derecelendirme oranlarından oluşan 7 gruptaki toplam 35 oran ile analiz yapılmış, ilk bölümde Friedman Testiyle salt bu oranlar mercek altına alınmış ve halka arz üzerindeki değişimleri incelenmiştir. İkinci bölümde Spearman Korelasyon analizi ile bu oranların birbirleriyle ilişkileri, üçüncü bölüm de yine Friedman Testiyle işlem pazarı, halka arz yöntemi, halka arz türü değişkenlerinin yukarıdaki 35 oran ile olan etkileşimleri incelenmiştir. Dördüncü bölüm de toplanan fon değeri üzerinde yukarıdaki 3 değişkene ilave olarak sektör, işletme kuruluş yılı, halka arz oranı, yatırımcı sayısı gibi toplamdaki 7 halka arz değişkeninin toplanan fon değeri üzerindeki farklılaşmaları için Kruskal Wallis-H Testi yapılmış ve bulunan sonuçlar Mann Whitney U Testiyle analize tabi tutulmuştur. Son bölümde ise ilk ve dönemsel halka arzların performans değerlendirmeleri için Kukla Değişkenli Regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizlerle her sonuç finansal ve faaliyet tabanlı olarak ayrılmıştır. Nihai bulgularda işletmelerin elde ettikleri fonları daha çok sermaye artırımı ve borç ödeme süreçlerinde kullandıkları, yatırım ve faaliyet geliştirmelerinin arka planda kaldığı görülmüştür. Bu sebeple finansal performans göstergelerinin halka arz sonrasında daha olumlu gelişme gösterdiği, faaliyet performans göstergelerinin ise yine olumlu gelişme göstermesine karşın performans olarak finansal göstergelerin gerisinde kaldığı görülmüştür. Diğer taraftan sabit fiyatlı ve en iyi gayret aracılığı yönteminin, yıldız pazar hisselerinin, karma satış yerine ortak satış metodunun, düşük halka arz oranının toplanan fonlarda ve halka arz sonrası performanslarında daha olumlu gelişme gösterdikleri görülmüştür. Diğer taraftan ilk halka arzlar ikincil halka arzlara göre fon toplama da daha etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The companies can pay their debts, make new investments, expand their capital or develop their operations with the funds that they obtain through public offering. These transactions can reflect a positive or negative on their financial and operating performance and offers opportunities for sustainable development to them. This study examined 102 initial public offerings and 37 seasoned public offerings of companies between 2012 and 2021, examined the public offerings in a total of 5 years period, including 2 years before the public offering, the year of the public offering and 2 years after the public offering and analyzed the development of their performance. A total of 35 ratios in 7 groups consisting of liquidity, financial and operating structure, valuation, profitability, enforcement-bankruptcy and credit rating ratios of companies were analyzed in the specified terms. In the first part, only these ratios were analyzed with the Friedman Test and their changes on public offering were examined. In the second part, the relationships of these ratios were examined with Spearman Correlation analysis, and in the third section, the interactions of the market, offering method, and offering type variables with the above 35 ratios were examined using the Friedman Test. In the fourth section, in addition to the 3 variables on the collected fund value, the Kruskal Wallis-H Test was conducted to determine the differences of 7 public offering variables in total, such as sector, year of establishment, IPO rate, number of investors, on the collected fund value, and all results has been subjected to with the Mann Whitney U Test. In the last section, Dummy Variable Regression analysis was conducted for the performance evaluations of initial and seasoned public offerings. Each result is divided into financial and operating based with the analysis made. In the final findings, it was seen that companies used the funds that they obtained mostly in capital increase and debt payment processes, and investment and operating developments remained in the background. For this reason, it was observed that financial performance indicators showed a more positive development in public offering processes, and although operational performance indicators showed a positive development, they fell behind the financial indicators in terms of performance. On the other hand, it has been observed that fixed price and best effort underwriting method, star market shares, joint sales method instead of mixed sales, and low public offering rate show more positive developments in the funds collected and after public offering performances. On the other hand, it has been resulted that initial public offerings are more effective in collecting funds than secondary public offerings.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki şirketlerin paylarını ilk kez halka arzında oluşan fiyat anomalisi ve finansal performans ilişkisi
Relationship between price anomaly of initial public offering and financial performance of companies in Turkey
EMRE YAVUZ
- İlk halka arzın şirketlerin finansal performanslarına etkisi
The effect on financial performance of initial public offering
SAMET BOSTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeKaradeniz Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KURTARAN
- Borsa İstanbul'da işlem gören üretim firmalarının finansal performanslarının Entropi-TOPSIS yöntemiyle değerlendirilmesi: Ana Metal Sanayi Sektörü üzerine bir uygulama
Evaluation of the financial performance of manufacturing companies traded in Borsa Istanbul using the Entropy-TOPSIS method: An application on BIST Main Metal Industry Sector
VELİ ASLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeHasan Kalyoncu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ÖZGÜNER
- Balanced Scorecard performans yönetim sistemi ile halka arz sonrası performans analizi ve bir uygulama: BİST'da işlem gören gıda perakende sektöründe yer alan şirketlerin performans analizi
Post public offering performance analysis with Balanced Scorecard performance management system and an application: Performance analysis of publicly traded companies in the food retail industry
ZÜHAL ALBENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İşletmeBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÜMİT HACIOĞLU
- Dünyada globalleşme eğilimi ve işletmeye etkileri
Başlık çevirisi yok
SEVGİ KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
İşletmeİstanbul ÜniversitesiOrganizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRIM ÖNER