Turkish translations of Ulysses: A comparison
Ulysses'in Türkçe çevirileri: Bir karşılaştırma
- Tez No: 946332
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT BELGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Karşılaştırmalı Edebiyat, Comparative Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
1922 yılında“izm”lerin dünya çapında yaygınlaştığı bir dönemde James Joyce Ulysses ile edebiyat dünyasına yeni bir boyut kazandırmış ve modernizme yön veren bir yazar olarak tanınmıştır. Kendine has eşsiz anlatısı ve özellikle İngilizce dilindeki deneyselliği Joyceçuları ortaya çıkarmıştır. Joyce, edebi standartların ötesine geçerek bize icat etmenin edebiyatın ayırt edici özelliği olabileceğini göstermiştir. Bu tezde, dünya çapında birçok dile (bazılarına birden fazla kez) çevrilen Ulysses bu çalışmada ise çevrilebilirlik ve çevrilemezlik kapsamında incelenmiştir. Ulysses'in her bir bölümünden örnekler verilerek Nevzat Erkmen (1996), Armağan Ekici (2012) ve Fuat Sevimay (2019) tarafından yapılan Türkçe çeviriler kaynak metinle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Seçilen örneklerde çevirmenlerin kısıtlılıkları ve çözümlerinin yanı sıra bu kadar yüksek düzeyde yapılandırılmış bir eserde nihai olarak çevrilemez örnekler sunulmuştur. Bunun yanı sıra Ulysses çalışmalarında yeni bir terim denebilecek 'shortmind' etkisi literatüre kazandırılmak üzere incelenmiştir. Kaynak metnin fonolojik ve yazınsal bakımdan çevrilemez tabiatı nedeniyle bu çalışma Ulysses'in yeniden tercüme edilmesinin kaçınılmaz bir gereklilik olduğu sonucuna ulaşmıştır.
Özet (Çeviri)
In 1922, when“ism”s abounded worldwide, James Joyce's Ulysses added a new dimension to the literary world, and we as readers knew him as an author giving direction to modernism. His unique narrative and experimentality especially in English led to the emergence of devoted Joyceans. Joyce showed us that inventing can be the hallmark of literature by outdoing the conventional literary standards. In this thesis, Ulysses, having been translated into numerous languages (to some of which are multiple times), has been reviewed within the scope of translatability and untranslatability. By offering examples from the eighteen episodes of Ulysses, this study compares Turkish renditions of Nevzat Erkmen (1996), Armağan Ekici (2012) and Fuat Sevimay (2019) with the source text. The selected examples present limitations and solutions employed by translators as well as examples that are ultimately untranslatable in such a highly structured work. In addition, 'shortmind' effect, which can be called a new field of study, is visited in order to contribute to the literature. Due to the source text's untranslatable nature caused by phonological and literary aspects, the study has concluded that the retranslation of Ulysses is an ongoing necessity.
Benzer Tezler
- Çevrilemezlikten yeniden çeviriye: James Joyce'un Ulysses'inin Türkçedeki Odysseia'sı
From the untranslatable to the retranslation: The odyssey of James Joyce's Ulysses in Turkish
JAVID ALIYEV
Doktora
Türkçe
2016
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL PARLAK
- Dilbilimsel labirenti çevirmek: James Joyce'un Ulysses'inin Türkçe çevirilerinin Toury'nin erek odaklı kuramı ışığında incelenmesi
Translating the linguistic labyrinth: Analysing the Turkish translations of James Joyce's Ulysses in the light of Toury's reach-oriented theory
DENİZ KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYÜP ZENGİN
- Kasîde-i Emâlî'nin Türkçe tercümeleri
Turkish translations of Kaside-i Emâlî
MEVLÜT İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ALİ ESİR
- Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış satırlar arası bir Kur'an tercümesi (gramer ? metin ? tertip ? sözlük) (464a-535b)
A translate of Qoran which had written in the period of old Anatolian Turkish
HARUN KÜPELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BİLÂL YÜCEL
- Telhîsü'l-Miftâh'ın Türkçe tercümeleri ve mütercimi bilinmeyen Türkçe bir tercümesi (metin-inceleme)
Turkish translations of Telhîsü'l-Miftâh and a Turkish translation of Telhîsü'l-Miftâh, of which translator is unknown (text-analysis)
AHMET AKDAĞ
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUCAHİT KAÇAR