Netflix orijinal yapımı Türk filmlerinde kültürel belleğin anlatıdaki etkisi
The impact of cultural memory on the narrative in Netflix original Turkish movies
- Tez No: 948011
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİME NEŞE KAPLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Dijital yayın platformları, geleneksel gösterim olanaklarına alternatif olarak, kimi zaman alışılmış medya kabullerini tekrar ederek, kimi zaman da bunların dışına çıkarak özgün politikalar geliştirmiştir. Bu platformlar, içerik politikalarıyla beyaz perdeyi ekrana, seyirciyi kullanıcıya, anlatıyı ise içeriğe dönüştürerek yeni seyir alışkanlıkları yaratmış ve dijital bir kültür inşa etmiştir. Netflix, bu kültürün önemli bir mimarıdır. Tezde, Netflix'in içerik oluştururken anlatı boyutunda kültürel belleği nasıl araçsallaştırdığı incelenmiştir. Bu çerçevede, Netflix orijinal yapımı Türk filmleri içerisinde yerel kültürel anlatısıyla ön plana çıkan üç film belirlenmiş; belirlenen Sen Hiç Ateş Böceği Gördün Mü? (2021), Cici (2022) ve Âşıklar Bayramı (2022) filmleri göstergebilim yöntemi ile analizlenmiştir. Juri Lotman'ın kültürel göstergebilim ve Christian Metz'in sinema göstergebilimi yaklaşımlarından faydalanarak filmlerin anlatısında yer alan yerel ve evrensel kültür ögeleri ayrıştırılmıştır. Bu ögelerin gösteren – gösterilen ikiliğinde karşılıkları bulgulanmış ve filmin anlatısında, kültürel bellek ögelerinin ne şekilde konumlandırıldığı yorumlanmıştır. Sonuçta; Netflix'in orijinal yapım olarak ürettiği Türk filmlerinin anlatısında kültürel belleğin, anlatının temellendiği hikâyede yer alsa da sunuş şekli ile bir araca dönüştüğü; kültürel bellek ögelerinin bir ilgi unsuru olarak konumlandırıldığı ifade edilmiştir. Filmlerin anlatısında yerel kültür ve kültürel belleğe ait ögelerin, yerli izleyicinin aşinalık duygusu ve konfor alanı kullanılarak tercih edildiği, yabancı izleyiciler için ise bir ilgi ve merak unsur olarak konumlandırıldığı yorumlanmıştır. Bu durumun, hem bellek turizmine hem kültürün metalaşmasına hem de kültürel belleksizleşmeye yol açarak kapitalist kültür endüstrisi dinamiklerinin işlemesine neden olduğu belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
Digital broadcasting platforms have developed original policies as an alternative to traditional screening opportunities, sometimes by repeating conventional media acceptances and sometimes by going beyond them. These platforms have created new viewing habits and built a digital culture. Netflix is an important architect of this culture. The thesis examines how Netflix instrumentalizes cultural memory in the narrative dimension while creating content. Within this framework, Sen Hiç Ateş Böceği Gördün Mü? (2021), Cici (2022), and Âşıklar Bayramı (2022) were analyzed using the semiotic method. The local and universal cultural elements in the narratives of the films were separated by utilizing Juri Lotman's cultural semiotics and Christian Metz's cinema semiotics approaches. The counterparts of these elements in the signifier-signified dichotomy were found and how the elements of cultural memory were positioned in the film's narrative was interpreted. As a result; it has been stated that in the narrative of Turkish films produced by Netflix, cultural memory has become a tool with the way it is presented; cultural memory elements are positioned as an element of interest. It has been interpreted that in the narrative of the films, elements of local culture and cultural memory are preferred by using the sense of familiarity of the local audience, and positioned as an element of interest and curiosity for foreign audiences. It has been stated that this situation causes both memory tourism, commodification of culture and cultural amnesia, and causes the dynamics of the capitalist culture industry to operate.
Benzer Tezler
- Kültürel diplomasi aracı olarak diziler: Netflix platformunda Türk yapımı diziler üzerine bir analiz
Tv series as a tool of cultural diplomacy: an analysis of Turkish produced series on the Netflix platform
AYLİN AYKUT BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halkla İlişkilerİstanbul Ticaret ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖZDE SUNAL KIZIL
- Yayın akışı hizmetleri ve Netflix Türkiye orijinal yapımlarının izleyicilerin tercih ve izleme alışkanlıkları üzerine etkileri
The effects of streaming services and Netflix Türkiye original productions on viewers' preferences and viewing habits
KAAN SU ÖZDİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN YOLCU
- Kültürlerarası iletişim bağlamında Netflix: Türk yapımı orijinal dizilerin kültürel kodlarının incelenmesi
Netflix in the context of intercultural communication: An investigation of cultural codes of Turkish-made original series
SİNEM ERDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerGiresun ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHSEN YALIN
- The representation of gender roles in remakes: A comparative analysis of Fatma and Unseen
Yeniden çevrimlerde toplumsal cinsiyet rollerinin temsili: Fatma ve Unseen dizilerinin karşılaştırmalı analizi
ALİHAN ULU
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM SANCAKTAROĞLU BOZKURT
- İnternet dizilerinde mitolojik unsurların kullanımı
Use of mythological elements in web series
GÜL TEKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ÖZKENT