Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar ve ebeveynlerine uygulanan müzikli oyun müdahale programının ebeveyn-çocuk etkileşimine etkisi
The effect of musical play intervention program applied to children with autism spectrum disorder and their parents on parent-child interaction
- Tez No: 950990
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EYLEM DAYI, PROF. DR. BİLGEHAN EREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Bu araştırmanın amacı, Müzikli Oyun Müdahale Programı'nın (MOMP) Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklar ile ebeveynlerinin etkileşimi üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırma hem nitel hem de nicel boyutları içeren karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desen kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın nicel aşamasında deneysel desenlerden ön-test son-test kontrol gruplu deneysel desen kullanılırken, nitel aşamasında nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, deney grubu 12 ebeveyn-çocuk ikilisi ile kontrol grubu 12 ebeveyn-çocuk ikilisi olmak üzere 24 ebeveyn-çocuk ikilisi oluşturmaktadır. Araştırma Kocaeli ilinde OSB tanısına sahip çocuklar ve ebeveynleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkeni MOMP'tur. Araştırmanın bağımlı değişkenler ise a) ebeveynlerin duyarlı-yanıtlayıcı davranışları b) çocukların etkileşimsel davranışları ve c) ebeveyn-çocuk senkronizasyonudur. Bağımlı değişkenlerle ilgili nicel verilerin toplanmasında ebeveynlerin duyarlı-yanıtlayıcı davranışları için“Ebeveyn Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği Türkçe Versiyonu”(EDDÖ-TV), çocukların etkileşimsel davranışları için“Çocuk Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği Türkçe Versiyonu”(ÇDDÖ-TV), ebeveyn-çocuk senkronizasyonu için“Ebeveyn-Çocuk Senkronizasyonu Kontrol Listesi”kullanılmıştır. Nitel veriler ise araştırmacı günlükleri, gözlemler ve yarı-yapılandırılmış görüşme soruları aracılığıyla toplanmıştır. Sonuçlar deney grubuna uygulanan MOMP'un ebeveynlerin duyarlı-yanıtlayıcı davranışları, çocukların etkileşimsel davranışları ve ebeveyn-çocuk senkronizasyonu üzerinde etkili olduğunu gösterirken, herhangi bir müdahalede bulunulmayan kontrol grubunda değişiklik gözlemlenmemiştir. Araştırmacı günlüklerinden, gözlemlerden ve yarı yapılandırılmış görüşme sorularından elde edilen verilerin, bu sonuçları desteklediği belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen nicel ve nitel bulgular, ebeveynlerin duyarlı-yanıtlayıcı davranışlarındaki, çocukların etkileşimsel davranışlarındaki ve ebeveyn-çocuk senkronizasyonundaki gelişmeler temelinde tartışılmış; bu gelişimlerin program sonrasında da sürdüğü vurgulanmıştır. Bulgular, alanyazınla karşılaştırılarak ele alınmış ve erken müdahale, ebeveyn eğitimi ve müzik temelli uygulamalar gibi alanlara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the effect of the Musical Play Intervention Program on the interaction of children with Autism Spectrum Disorder (ASD) and their parents. The study was conducted using an exploratory sequential design, one of the mixed method designs that includes both qualitative and quantitative dimensions. In the quantitative phase of the study, an experimental design with pre-test post-test control group was used, while in the qualitative phase, a case study, one of the qualitative research designs, was used. The participants of the study consisted of 24 parent-child dyads, 12 parent-child dyads in the experimental group and 12 parent-child dyads in the control group. The study was conducted with children diagnosed with ASD and their parents in Kocaeli province. The independent variable of the study was the MPI Program. The dependent variables of the study are: a) parents' sensitive-responsive behaviors, b) children's interactional behaviors, and c) parent-child synchronization. In the collection of quantitative data related to the dependent variables, the“Parent Behavior Rating Scale Turkish Version”(EDDÖ-TV) was used for parents' sensitive-responsive behaviors, the“Child Behavior Rating Scale Turkısh Version”(ÇDDÖ-TV) for children's interactional behaviors, and the“Parent-Child Synchronization Checklist”for parent-child synchronization. Qualitative data were collected through researcher diaries, observations and semi-structured interview questions. The results showed that the MPIP applied to the experimental group was effective on parents' sensitive-responsive behaviors, children's interactional behaviors, and parent-child synchrony, while no change was observed in the control group, which did not receive any intervention. The data obtained from researcher diaries, observations and semi-structured interview questions supported these results. The quantitative and qualitative findings obtained in the study were discussed on the basis of improvements in parents' responsive-responsive behaviors, children's interactional behaviors and parent-child synchronization, and it was emphasized that these improvements continued after the program. The findings were discussed in comparison with the literature and recommendations were presented for areas such as early intervention, parent education and music-based practices.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda glutensiz ve kazeinsiz diyetin gastrointestinal semptomlara etkisi
Effect of gluten-free casein-free diet on gastrointestinal symptoms in children with autism spectrum disorder
ŞEVVAL TEKKELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLGÜN ERSOY
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların kardeşlerinde uyku bozukluğu bağlanma stili ve ebeveyn yaşam kalitesi arasındaki ilişki
The relationship between sleep disorder attachment style and parental quality of life in siblings of children with autism spectrum disorders
BERNA GÜNDÜZ ÇITIR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE AKSU
- Etkileşimli kitap okuma programının otizm spektrum bozukluğu olan çocukların dinlediğini anlama ve dil becerileri üzerindeki etkililiği
Effectiveness of dialogic reading program on the listening comprehension and language skills of children with autism spectrum disorder
SEMRA OMAK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF SAZAK DUMAN
- Storybook reading with young children with autism: a parent-implemented communication intervention
Otizmli küçük çocuklarla hikaye kitabı okumak: ebeveyn tarafından uygulanan bir iletişim müdahalesi
YUSUF AKEMOĞLU
Doktora
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimUniversity of Illinois at Urbana-ChampaignÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEDDA MEADAN
- Otizm spektrum bozukluğuna sahip olan çocukların ebeveynlerine yönelik hanen more than words eğitim programının ebeveyn ve çocuk davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of more than words, the hanen program for parents of children with autism spectrum disorder on parental and child behaviors
AYŞIN NOYAN ERBAŞ
Doktora
Türkçe
2019
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA ÖZCEBE