Paranın fiyatları ve Türkiye'de Merkez Bankası'nın rolü
The price of money and the role of the Central Bank in Türkiye
- Tez No: 951651
- Danışmanlar: PROF. DR. CEM MEHMET BAYDUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Bu çalışma, paranın fiyatları olarak kabul edilen faiz, enflasyon ve döviz kuru kavramlarını teorik, tarihsel ve politik yönleriyle ele alarak, Türkiye ekonomisinde paranın fiyatlarının nasıl belirlendiğini ve TCMB'nin bu süreçteki rolünü incelemektedir. Çalışma, paranın yalnızca bir değişim aracı olmanın ötesinde; gelir dağılımı, makroekonomik istikrar ve toplumsal refah üzerinde etkileri bulunan temel bir ekonomik unsur olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu kapsamda çalışmada, paranın fiyatlarına ilişkin ortodoks ve heterodoks teoriler, Türkiye'nin mevcut ekonomik yapısıyla ilişkilendirilerek değerlendirilmiştir. Ayrıca tez kapsamında, betimsel istatistiki verilerden hareketle Türkiye'nin uzun yıllar boyunca yüksek faiz politikalarıyla carry trade, gibi kısa vadeli sermaye girişlerine (sıcak para) dayalı bir büyüme modeli benimsediği, bunun sonucunda ise kur şokları, dışa bağımlılık ve gelir eşitsizliğinin arttığı bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca çalışmanın sonucunda, sermaye hareketlerinin tamamen serbestleştirildiği Türkiye ekonomisinde merkez bankasının paranın fiyatları üzerindeki etkisinin sınırlı olduğu, hedef ile gerçekleşmeler arasındaki nadir uyum dönemlerinin de sermaye girişi artışından kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma kapsamında, Merkez Bankası'nın paranın fiyatlarını sürdürülebilir biçimde yönetebilmesi için; kırılgan, sermaye hareketlerine dayalı büyüme yerine, üretim odaklı büyümeyi esas alan, şeffaflık ilkesini benimseyen, gelir adaletini gözeten ve kurumsal bağımsızlığa dayalı bir para politikası yaklaşımının benimsenmesi gerektiği yönünde bir değerlendirmeye yer verilmiştir. Ancak bunların sağlanması ve paranın fiyatlarının etkin bir şekilde yönetilebilmesinin yalnızca Merkez Bankası politikalarıyla mümkün olamayacağı; bu sürecin, maliye politikası, gelirler politikası ve yapısal dönüşüm politikalarıyla desteklenerek yürütülmesi gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the concepts of interest, inflation, and exchange rate, which are accepted as the prices of money, from theoretical, historical, and political perspectives, and investigates how the prices of money are determined in the Turkish economy and the role of the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) in this process. The study also highlights that money is not merely a medium of exchange but a fundamental economic element with significant impacts on income distribution, macroeconomic stability, and social welfare. In this context, orthodox and heterodox theories regarding the prices of money are evaluated in relation to Turkey's current economic structure. In addition, based on descriptive statistical data, the thesis finds that Turkey has adopted a growth model based on short-term capital inflows (hot money), such as carry trade, through high interest rate policies for many years, resulting in currency shocks, increased external dependence, and income inequality. Furthermore, the study concluded that in Turkey's economy, where capital movements are completely liberalized, the central bank's influence on the price of money is limited, and the rare periods of alignment between targets and actual outcomes are attributed to increases in capital inflows. Within the scope of the study, it was concluded that in order for the Central Bank to manage the price of money in a sustainable manner, it is necessary to adopt a monetary policy approach based on institutional independence, which embraces the principle of transparency, focuses on income justice, and prioritizes production-oriented growth instead of fragile, capital movement-based growth. However, it is considered that achieving these objectives and effectively managing the prices of money cannot be accomplished solely through Central Bank policies; this process must be supported and implemented in conjunction with fiscal policy, income policy, and structural reform policies.
Benzer Tezler
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Altın ile para arzı arasındaki ilişki ve Türkiye'nin ekonomik kalkınma sürecinde altını esas alan alternatif öneriler
The Relationship between gold and the money supply and alternative sucgestions based on gold during the economic development period of Turkey
TAŞKIN SUBAŞI
Doktora
Türkçe
1997
İşletmeMarmara ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALTUĞ
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN