Osmanlı Türkçesinden günümüze bir polisiye çeviri: '113 Numaralı Cüzdan' üzerine eleştirel bir yaklaşım
A crime fiction translation from Ottoman Turkish to contemporary Turkish: A critical approach to 'Le Dossier No. 113'
- Tez No: 956197
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 490
Özet
Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın romancılığının yanı sıra, çeviri eserlerinin de önemi büyüktür. Yazarın edebî hayatında yazdığı eserler kadar, çevirdiği eserler edebiyatımıza katkı sağlamıştır. Bu çalışmada incelenen 113 Numaralı Cüzdan romanı da, o eserlerden biri olarak edebiyat tarihinde yerini almıştır. Orijinali, Émile Gaboriau'nun yazdığı Le Dossier n° 113 adlı roman olan 113 Numaralı Cüzdan'ı, Hüseyin Rahmi Gürpınar Osmanlı Türkçesine aktarmıştır. Polisiye çizgisinde ilerleyen bu eser, Gaboriau'nun romancılığındaki aşk, entrika temalarını ele almaktadır. Romanın açılışını bir hırsızlık suçuyla yapar. Roman, polisiye türünün ilk örneklerinden sayılır. Eser, Émile Gaboriau'nun yazdığı polisiye eserlerinde yer alan ünlü araştırmacısı Mösyö Lecoq'un dedektifliğiyle kurgulanır. Romanda, ana olayın konusu olan hırsızlık ve bu hırsızlığın oluşturduğu muammanın çözümü işlenir. Émile Gaboriau'nun roman içerisinde kurduğu bu dedektiflik anlatısının yanı sıra, çerçeve anlatım ile ele aldığı ve romanın arka planını konu alan bölüm vardır. Çerçeve anlatımla ele alınan bu bölüm, hırsızlığı yapan karakterlerin detaylandırılmasından ve hırsızlığın nedenini anlatan bir arka plan hikâyesinden oluşur. Roman, ilk polisiye örneklerinden biri olması nedeniyle eksikliklere sahip olsa da, dönemde birçok polisiye esere öncülük edecek kadar da yenilik barındırır. Çalışmada, söz edilen yeniliklerle birlikte romanda yer alan eksiklikler incelenmiştir. Devamında ise bu çalışmada, 113 Numaralı Cüzdan tahlil edilerek Latin harflerine aktarılmış; daha sonrasında ise polisiye roman türü çerçevesinde ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
In addition to Hüseyin Rahmi Gürpınar's authorship, his translated works are also of great importance. The works he translated contributed to our literature as much as the ones he wrote throughout his literary life. 113 Numaralı Cüzdan, which is examined in this study, is one of those works and has taken its place in literary history. The original work, titled Le Dossier n° 113 and written by Émile Gaboriau, was translated into Ottoman Turkish by Hüseyin Rahmi Gürpınar. This work, progressing along the lines of detective fiction, deals with themes of love and intrigue in Gaboriau's writing. The novel opens with a theft. It is considered one of the first examples of the detective genre. The work is constructed around the detective character Monsieur Lecoq, who appears in Émile Gaboriau's detective novels. The main plot of the novel revolves around the theft and the mystery it creates. In addition to the detective narrative constructed by Émile Gaboriau, the novel also includes a frame narrative that presents the background of the story. This section, handled through the frame narrative, consists of a detailed portrayal of the characters who commit the theft and a backstory explaining the reason behind it. Although the novel has some shortcomings as one of the first examples of the detective genre, it also includes many innovations that paved the way for other detective works of the period. In this study, both the innovations and the shortcomings found in the novel are examined. Subsequently, 113 Numaralı Cüzdan is analyzed and transcribed into the Latin alphabet, and then discussed within the framework of the detective novel genre.
Benzer Tezler
- Ahmet Rasim' in Yeni Usul Muhtasar Sarf-ı Türkî eseri (1907) ile ilköğretim ikinci kademe yeni Türkçe ders programının (2006) karşılaştırılması üzerine bir çalışma
A study comparing new Turkish syllabus in second stage of pri̇mary school (2006) with New Style Abridged Turkish Grammar by Ahmet Rasi̇m (1907)
TUĞBA ÖZOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimBaşkent ÜniversitesiTürkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Udi Şamlı Selim'in Kanto mecmuası (Çevriyazım ve güfte analizi)
Kanto magazine that written by Udi Şamlı Selim (Transcription and lyrics examination)
ESRA AYDINLIOĞLU
- Hamzanâme (45. cilt inceleme-metin)
Hamza-name (Volume 45-analysis and text)
TUBA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHEDDİN İSPİR
- Matbah-ı Amire mutfaklarından helvahane
Halvahane from Matbah-i Amire kitchens
KÜBRA DURDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıİSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL YILMAZ
- Batı Türkçesinde 'Ne' sözcüğü (Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlı Türkçesi, Türkiye Türkçesi)
The word 'What' in Western Turkish (Old Anatolian Turkish, Ottoman Turkish, Türkiye Turkish)
ELİF KIZILKAYA
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıAnadolu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK ERGÖNENÇ