Türkçede belirlilik kategorisi kodlayıcıları olarak nesne ekleri
Object suffixes as encoders of definiteness in Turkish
- Tez No: 956863
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TURGAY SEBZECİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu çalışma, Türkçede belirtme durumunun nesne konumunda iki farklı biçimbirimle {+(y)I4} ve {+Ø}) kodlanması üzerine yürütülmüştür. Çalışmanın temel amacı, {+(y)I4} tözlü biçimbiriminin sözdizimsel değil, anlamsal bir işlev taşıdığını ve asıl belirtme biçimbiriminin tözsüz olarak gerçekleşen biçimbirim {+Ø} olduğunu savunmaktır. Araştırmada, tözlü ve tözsüz belirtme biçimbirimlerinin hangi söylem ve bağlamlarda belirliliği veya belirsizliği kodladığı analiz edilmiştir. Belirlilik, belirsizlik, gönderimsellik ve özgüllük kavramları kuramsal çerçevede ayrıntılı biçimde açıklanmış; bu kavramların birbirleriyle ilişkisi çözümlenmiştir. Dilsel düzlemler arasında biçimbilim, sözdizim, anlambilim ve edimbilim etkileşimi dikkate alınarak, belirlilik kategorisinin Türkçede nasıl kodlandığı betimlenmiştir. Sonuç olarak, Türkçede belirtme durumunun dilbilgisel ve anlamsal düzeyde yeniden tanımlanması gerektiği ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the use of two different morphemes, {+(y)I4} and {+Ø}, to mark the accusative case in Turkish object positions. The main aim is to argue that the overt morpheme {+(y)I4} carries a semantic rather than a syntactic function, and that the true accusative marker is the zero morpheme {+Ø}. The research analyzes in which discourse and contextual environments these morphemes encode definiteness or indefiniteness. Concepts such as definiteness, indefiniteness, referentiality, and specificity are elaborated within a theoretical framework, and their interrelations are explored. The encoding of definiteness in Turkish is described by considering interactions across morphological, syntactic, semantic, and pragmatic levels. As a result, the study concludes that the accusative case in Turkish needs to be redefined on both grammatical and semantic grounds.
Benzer Tezler
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde '-DI' ve '-mIş' biçimbirimlerinin kanıtsallık işlevinin incelenmesi
Analysis of evidential functions of morphemes '-DI' and '-mIş' in teaching Turkish as a foreign language
SELİN ALPTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ASLAN DEMİR
- Der Konjunktiv im Deutschen und seine korrespondierenden formen in Türkischen
Başlık çevirisi yok
TAHSİN AKTAŞ
- Processing genitive possessive long distance dependencies in Turkish
Türkçe ilgi - iyelik yapılarından oluşan ayrık ilişkilerin işlemlenmesi
SEDA AKPINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
DilbilimBoğaziçi ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRİYE MİNE NAKİPOĞLU DEMİRALP
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerdeki deyim, atasözü ve özdeyişlerin analizi ve Türkçe eğitimine katkıları
A study on the idioms, proverbs and adages in seconday school Turkish coursebooks and their contribution to teaching Turkish
İBRAHİM İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER İNCE
