2018-2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında ve 5. sınıf ders kitaplarında afet eğitimi
2018-2024 disaster education in social studies curricula and 5th grade textbooks
- Tez No: 962754
- Danışmanlar: PROF. DR. KİBAR AKTIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sinop Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Avrupa Birliği Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Günümüzde iklim değişikliği, kentleşme, nüfus yoğunluğu gibi etkenlerle afetlerin sayısı ve etkisi artmakta; bu durum, afet bilinci ve afetlere hazırlıklı olma kültürünün küçük yaşlardan itibaren kazandırılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu kapsamda araştırmanın amacı, 2018 ve 2024 yıllarında yayımlanan Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programları ile bu programlar doğrultusunda hazırlanan 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında afet eğitimi nasıl yer aldığını incelemektir. Bu kapsamda programlar ve ders kitaplarını karşılaştırmalı olarak analiz ederek elde edilen bulguları sistematik bir biçimde ortaya koymaktır. Araştırmanın dökümanlarını oluşturan 2018 ders kitapları tipik durum örneklemesi ile 2024 ders kitapları ise aşırı ve aykırı durum örneklemesi ile belirlenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi, verilerin analizinde betimzel analizi tekniği kullanılmıştır. Bu teknikle 2018-2024 yıllarına ait öğretim programlarında afet eğitimine ilişkin içerikler ve kazanımlar/öğrenme çıktıları ve 2021- 2024 ders kitaplarındaki afet konusuna ilişkin metinler, görseller ve etkinlikler detaylı olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, 2024 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı'ının, afet eğitimini hem yapısal hem de içeriksel açıdan daha sistemli ve öğrenci merkezli bir yaklaşımla ele aldığını ortaya koymuştur. 2018 programı ise bu konuyu dolaylı ve sınırlı biçimde işleyerek afet bilinci kazandırmada yeterince bütüncül bir çerçeve sunmadığı anlaşılmıştır. 2024 basımlı 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı, afet eğitimine yönelik kavramsal çeşitlilik, görsel zenginlik ve güncel içerikleriyle 2021 basımına kıyasla daha daha kapsamlı, sistemli ve çok yönlü bir yaklaşım sunduğu tespit edilmiştir. Ancak bazı afet türlerine yönelik etkinlik eksiklikleri, içeriğin geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Araştırma bulguları doğrultusunda, afet eğitimine yönelik ders içeriklerinin zenginleştirilmesi ve etkin öğrenme yöntemleriyle desteklenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Today, factors such as climate change, urbanisation and population density are increasing the number and impact of disasters. This situation makes it essential to instil disaster awareness and a culture of preparedness from an early age. Within this scope, the aim of the study is to examine how disaster education is addressed in the Social Studies Teaching Programmes published in 2018 and 2024 and in the 5th grade Social Studies textbooks prepared in line with these programmes. The 2018 textbooks, which form part of the study's documents, were selected using typical case sampling, while the 2024 textbooks were chosen using extreme and deviant case sampling. The study employed a qualitative research design, specifically the document analysis method, and descriptive analysis was used for data interpretation. Through this technique, disaster-related content and learning outcomes in the 2018–2024 curricula, along with texts, visuals, and activities related to disasters in the 2021–2024 textbooks, were thoroughly analyzed. The research results reveal that the 2024 Social Studies Curriculum approaches disaster education with a more systematic and student-centered framework, both structurally and in terms of content. In contrast, the 2018 curriculum addresses this topic in a more limited and indirect way, failing to provide a comprehensive framework for fostering disaster awareness. The 2024 edition of the 5th-grade Social Studies textbook offers a more comprehensive, systematic, and multi-dimensional approach to disaster education compared to the 2021 edition, with its conceptual diversity, visual richness, and up-to-date content. However, the lack of activities related to certain types of disasters indicates a need for further development of the content. Based on the findings, it is recommended that disaster education content be enriched and supported with effective learning methods
Benzer Tezler
- 2018 ve 2024 sosyal bilgiler öğretim programları ve ders kitaplarının tarih konuları bağlamında karşılaştırılması
Comparison of 2018 and 2024 social studies curriculums and textbooks in the context of history subjects
BENGÜSU POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ DEVECİ BOZKUŞ
- Zaman okuryazarlığı ve yönetimi öz denetim becerilerinin 5. sınıf sosyal bilgiler dersi kapsamında değerlendirilmesi
Evaluation of time literacy and management self-discipline skills in 5th grade social studies courses
ALİYE USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN BAYSAN
- 2005 yılından günümüze sosyal bilgiler öğretim programlarında ve ders kitaplarında okul dışı öğrenme ortamları
Out of school learning environments in social sciences teaching programs and course books from 2005 to the present
RAMAZAN SOBACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KİBAR AKTIN
- Çevre konularının 2018 ve 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programları bağlamında içerik ve öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of environmental issues in terms of content and teacher opinions in the context of 2018 and 2024 social students course teaching programs
MEHMET AYDOĞMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL TEMİZBAŞ ÖNER
- Yapılandırmacı yaklaşımın ders kitaplarına yansıması: 2018-2024 yılları arasında uygulanan 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının incelenmesi
Reflection of constructivist approach on textbooks: Examination of 5th grade social studies textbooks applied between 2018-2024
ATAKAN ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN DİLEK