Erek odaklı çeviri kuramı ve Peter Newmark'ın çeviri stratejileri çerçevesinde H.G. Wells'in The Sleeper Awakes adlı romanının Türkçeye çevirisinin incelenmesi
An analysis of the translation from English to Turkish of Herbert George Wells's novel 'The Sleeper Awakes' in terms of target oriented translation theory and translation strategies suggested by Peter Newmark
- Tez No: 965245
- Danışmanlar: PROF. DR. NORA GÜLSÜN MEHMET
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Erek Odaklı Çeviri Kuramı ve Peter Newmark'ın Çeviri Stratejileri Çerçevesinde H.G. Wells'in The Sleeper Awakes Adlı Romanının Türkçeye Çevirisinin İncelenmesi adlı tez çalışmasında İngilizce yazılan eserin Türkçeye çevirisi, Gideon Toury'e ait Erek Odaklı Çeviri Kuramı ve Newmark'ın önerdiği çeviri stratejileri doğrultusunda incelenmiştir. Tezimin yöntem kısmında; araştırmanın modeli, evren ve örneklemle verilerin analiz edilmesi ve toplanması başlıkları yer almaktadır. Kuramsal çerçeve kısmında; çeviri, çevirmen, çeviribilim, çeviri eleştisi gibi kavramlar üzerinde durulmuş ve çevirmenlere kılavuz olması adına Betimleyici Çeviri Araştırmaları hakkında bilgiler sunulmuştur. Ayrıca, Erek Odaklı Çeviri Kuramı ve bu kuramda yer alan eşdeğerlik, normlar, yeterlik ve kabul edilebilirlik kavramları üzerinde durulmuştur. İlaveten, eserde incelenen çeviri örneklerine ışık tutması açısından Newmark'ın önerdiği çeviri yöntem ve stratejilerine yer verilmiştir. Yazar-Eser-Çevirmen kısmında; Herbert George Wells'in yaşamı, edebi kişiliği, eserleri ve çevirmen Cihan Karamancı hakkında bilgiler bulunmaktadır. İnceleme kısmında; eserdeki çeviri örneklerinde Newmark'ın önerdiği çeviri stratejilerinden yararlanılmıştır. Tespit edilen örneklerde, çevirmenin Newmark'ın önerdiği çeviri stratejilerinden hangilerini kullandığı belirlenmiştir. Yine, incelenen örnekler karşılaştırmalı olarak Gideon Toury'nin Erek Odaklı Çeviri Kuramının öngördüğü normların doğrultusunda analiz edilmiştir. Kaynak metine bağlı olarak yapılan çeviriler“yeterli”, kaynak metinden uzaklaşılarak, erek dil ve kültür dikkate alınarak yapılan çevirilerse“kabul edilebilir”olarak tanımlanmıştır. Ayrıca kaynak metin ve çeviri eser arasındaki dış görünüş ve sayfa sayıları bakımından benzerlik ve farklılıklar bu kısımda bulunmaktadır. Sonuç kısmındaysa; inceleme kısmında analiz edilen bulgularla çevirmenin çeviri sürecinde daha çok hangi dil ve kültüre yönelik çeviri yaptığı, hangi çeviri stratejileri ve normları göz önünde bulundurduğu ortaya koyulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis examines Herbert George Wells's novel The Sleeper Awakes and its Turkish translation by Cihan Karamancı through the lens of Gideon Toury's target-oriented translation theory and Newmark's translation strategies. The methodology section outlines the research model, population and sample, as well as data collection and analysis procedures. The theoretical framework discusses key concepts such as translation, translator, translation studies, and translation criticism, with a focus on Descriptive Translation Studies. It also explores Toury's theory, including equivalence, norms, adequacy, and acceptability, alongside Newmark's translation methods and strategies. The Author-Work-Translator section provides background on Wells's life, literary identity, and works, as well as information about the translator. In the analysis section, selected translation samples are evaluated using Newmark's strategies to identify the methods adopted by the translator. These samples are also comparatively analyzed in light of Toury's norms. Translations that remain faithful to the source text are categorized as“adequate,”while those adapted to the target language and culture are considered“acceptable.”The section also compares the source and target texts in terms of format and page count. The conclusion synthesizes the findings to determine which language and culture the translator prioritized, and which strategies and norms guided the translation process.
Benzer Tezler
- Jean-Chrıstophe Grangé'nin Leyleklerin Uçuşu, Lontano ve Kongo'ya Ağıt adlı polisiye romanları bağlamında Sahraaltı Afrika kültürüne ait unsurların çevirisi
Translation of the cultural items of Subsaharan Africa culture in the context of Jean-Christophe Grangé's crime novels titled the Flight of the Storks, Lontano and Congo requiem
ESRA ÇİMEN KARAYÜREK
Doktora
Türkçe
2022
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN MURAT DEMİR
- Orhan Kemal'in 'Bereketli Topraklar Üzerinde, Müfettişler Müfettişi, Üçkağıtçı ' adlı yapıtlarının Fransızca çevirilerinde folklorik unsurların yorumlayıcı anlam kuramı bağlamında incelenmesi
L'analyse de la traduction des elements folkloriques dans les romans sur les terres fertiles, l'inspecteur des inspecteurs, l'escroc d'Orhan Kemal d'apres la theorie interpretative
ESRA ULUŞAHİN
Doktora
Türkçe
2017
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUNA TİMUR AĞILDERE
- Necîb Mahfûz romanlarının Arapçadan Türkçeye çevirilerinin erek odaklı çeviri kuramı ve çeviri stratejileri açısından incelenmesi
An analysis of the translations from Arabic to Turkish of naguib Mahfouz novels in terms of target-oriented translation theory and translation strategies
GÜLFEM KURT
Doktora
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA YILDIZ
- Jack London'ın The Call of the Wild adlı eserinin Türkçe ve Almanca çevirilerinin erek odaklı çeviri kuramı ve çeviri stratejileri ışığında incelenmesi
An analysis of the Turkish and German translations of Jack London's The Call of the Wild within the framework of target-oriented translation theory and translation strategies
UĞUR MERT ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLFEM KURT
- Honoré de Balzac'ın 'Le Père Goriot' (Goriot Baba) Adlı Eseri İle Türkçeye çevirilerinin erek odaklı çeviri kuramı ve çeviri stratejileri açısından incelenmesi
An analysis of Honoré de Balzac's 'Le Père Goriot'(Father Goriot) and its translations in terms of target-oriented translation theory and translation strategies
SERHAT PAZARLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİHAN YALÇIN