Hakani Mehmet Bey hayatı, eserleri, edebi kişiliği ve divanının tenkidli metni
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 52632
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKERİM ABDULKADİROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 744
Özet
Bu çalışmada öncelikle, şimdiye kadar üzerinde pek fazla durulmamış olan, Hakan! Mehmed Bey Divanı'nın tenkidi metnini ortaya çıkarmayı amaçladık; ancak bunun yanında, onun hayatı, edebi kişiliği ve eserleri hakkında da bilgi vererek, onu her yönüyle tanıtmaya çalıştık. Çalışma; Hakan! Mehmed Bey'in Hayatı, Kişiliği, Eserleri ve Divan'nın Tenkidii Metni olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. Hakan! Mehmed Bey'in asıl adı“ Mehmed ”, şiirdeki mahlası“ Hakan! ”dir. Kesin tarihi bilinmemekle beraber, 16. yüzyılın ilk yarısında dünyaya gelmiş, müteferrikalık, sancak beyliği, Divan-ı Hümâyûn muhasebeciliği gibi görevlerle, hemen hemen ömrünün tamamın! İstanbul'da geçirmiş; H. 1015/ M. 1606-7 'de, ileri bir yaşta İstanbul'da vefat etmiş; Edirnekapısı Mihrümah Sultan Camii naziresine defnedilmiş ve mezarı halen aynı yerdedir. Sadrazam Ayaş Paşa ve Güzelce Rüstem Paşa'nın neslinden gelmektedir. Baba adı Katib Çelebi'ye göre Abdülcelil, Beyanî'ye göre Mahmud, anne adı Şerife'dir. Adı geçen sadrazamlarla soy ilişkisi dikkate alındığında; aslen Balkan milletlerinden Hırvat, Arnavut veya Boşnak soylu olduğunu söyleyebiliriz. Hakari şairlik şöhretine muhtemelen, 16. yüzyılın son çeyreğinde ulaşmış; ikinci derecedeki şairlerin önde gelenlerindendir. Divan şûrine önemli bir yenilik getirmemişse de, onun klâsik yapısına tamamen bağlı kalmış, mevcut vokabülerini başarıyla kullanmıştır. Din dışı şiirleri yanında, din ve tasavvufD yolunda öğütler veren şiirleri de Divanı'nda önemli bir yer tutar. Bütün eserlerinde Ehl-i Beyt sevgisi açıkça görülür. Hakan'nin üç eseri vardır: Hz. Peygamber'in fiziki ve ruhi portresini işleyen 712 beyittik“ Hilye ”adlı mesnevisi ona en fazla şöhret kazandıran eseridir. Yüzlerce yazma nüshası vardır. Altı defa eski harflerle, iki defa da yeni harflerle basılmıştır. Kendisinin Miftâhü'l-Fütûhât adını verdiği Hadis-i Erba'In'i yaklaşık 3500 beyittik bir mesnevidir. Birçok yazma nüshası vardır ve üzerinde bir bitirme bir de yüksek lisans çalışması yapılmıştır. Hakanî'nin müretteb Divanı'nın beş yazma nüshasına ulaşabildik. Bunlardan dört tanesi biribirine çok yakın; ancak Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan Bölümü 781 numarada kayıtlı nüsha diğerlerinden hacim yönünden üçte iki onranında fazla olduğu gibi, gazellerin sıralanışı da onlardan farklıdır. Bu çalışmada sıra numaralan o nüshaya göre verilmekle beraber, metin kurulurken, Hakani'nin kaleminden çıkmış olması muhtemel nüsha yakalanmaya çalışılmış, farklılıklar aparatta gösterilmiştir. Hakanl'nin müretteb Divanı'nda 4 kaside ve 612 gazel vardır. Çalışmanın sonuna, yalnızca özel isimleri içine alan bir dizin ekledik.
Özet (Çeviri)
in this study, l fırstly tried to reveal Hakan! Mehmet Bey's critical text vvhich hasn't been dvvelt on so far. Besides l attempted to make him known in ali respects by giving information about his life, his literary personality and his works. The study consists of three main parts:“ Hakanı Mehmed Bey's Life and His Personality. ”“ His Works ”and“ The Critical Text of His Divan ”Hakanl Mehmed Bey's real name is Mehmed but his nom de plume in the poem is“ Hakanl.”His date of birth is not knovvn definitely, but he was born in the first half of the 16th. century and he spent almost the whole of his life in istanbul by working as an official in the departments of poliçe stations dealing with petty offences, licences, ete, by working as a governor of a sancak and doing the job of accountancy at the Imperial chancery of state. He died in istanbul when he was rather old in 1015 H / 1606-7 A.D. and he was buried in the enclosed graveyard of Mihrümah Sultan Mosque at the Adrianople Gate and his tomb is in the same place now. He was a descendant of the Grand Vizier Ayaş Pasha and Rüstem Pasha the Fair. According to Katip Çelebi, his father's name is Abdülcelil, but according to BayanI, it is Mahmud. His mother's name is Şerife. Considering his relations with afore-mentioned viziers, we can say that he is a descendent of Crotians, Albanians and Bosnians among the Balkan nations.iv Hakan! probably gained reputation as a poet in the last quarter of the 16th century. He is öne of the most prominent among second rank poets. Although he did not make important changes in Divan poetry, he completely stuck to its classical structure and he used its existing vocabulary successfully. in addition to his non-religious poems, his poems giving advice about sufism hold an important place in his Divan. His love for the Prophet's family is clearly seen in his works. Hakan! has göt three works:“ Hilye ”, this mesnevi, the subject of which is The Prophet's physical and spiritual portrait, has 712 distiches and it made him gain the most reputation. tt has hundreds of copîes of manuscripts. it was printed six times in Ottoman letters, and two times in Latin letters. His Hadis-i Erbain which he named Miftâhü'l-Fütûhât is a mesnev! with 3500 distiches. it has göt a lot of copies of manuscripts. Two studies have been made on it: Öne is a graduation study, the other is a post-graduate öne. We managed to get only five manuscripts of HakanJ's well-arranged Divan. Four of them are almost the same, but the manuscript registered in number 781 in Revan Department of Topkapı Palace Museum Library is larger than the others in size at the rate of two thirds. The order of the lyric poems is different, too. in this study, although order numbers were given considering the manuscript, the manuscript which was probably vvritten by Hakan! was tried to be revealed when forming the text and the differences were shovvn in the footnotes. There are 4 eulogies and 612 lyric poems in Hakanfs vvell-arranged Divan. At the end of the study, l put an index including only proper nouns.
Benzer Tezler
- Mimar Vedat Tek'in İstanbul yapılarındaki çiniler
Tiles in architect Vedat Tek's Istanbul buildings
BAŞAK ÖZERKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Amrî divan [metin- çeviri- açıklamalar- dizin]
Амри Диван [текст түрүндө жазылышы, глоссари, индекс]
RAMAZAN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN TAŞ
- Vasfî dîvân [Metin-çeviri-açıklamalar-dizin]
ВАСФИ ДИВАН [текст-котормо-баяндамалар-индекс]
PELİN ÜNLÜLER ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TAŞ
- Yeni kamu işletmeciliği yaklaşımının yerel yönetimler üzerine yansımaları
Local approach to new public management reflections on managements
ÖMER ABDULLAH YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN CANDAN
- Elektronik devletten akıllı devlete dönüşüm
Transformation from electronic state to smart state
FATİH TÜREDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN CANDAN