Akademik personellerde işkoliklik ve tükenmişlik arasındaki ilişkide iş aile çatışmasının aracılık rolü
The mediating role of work-family conflict in the relationship between workaholism and burnout in academic staff
- Tez No: 738987
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BUĞRA BAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, İşletme, Education and Training, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Günümüz çalışma koşullarında işgörenler hem işle ilgili hem de bireysel nedenlere bağlı olarak işkolik davranışlar sergilemektedirler. Son yıllarda işkoliklik nedenleri ve sonuçları açısından araştırmacılar ve uygulayıcılar tarafından üzerinden önemle durulan konulardan biri haline gelmiştir. İşkoliklik çalışanları fiziksel ve psikolojik açıdan olumsuz yönde etkilediği gibi bireylerin diğer alanlara gerekli olan zamanı ayırmalarına engel olabilmektedir. İşkoliklik bireylerin aileleri için ayırmaları gereken zaman ve enerjiyi bireyin işine ayırmasına neden olarak aile yaşantılarında sıkıntıların ortaya çıkmasına ve bunun sonucunda bireylerin iş-aile çatışması yaşamalarına neden olmaktadır. İşkolikliğin psikolojik etkilerinin başında ise bireylerin sürekli olarak strese maruz kalmalarına bağlı olarak tükenmişlik yaşamaları gelmektedir. Buradan hareketle çalışmanın amacı işkolikliğin tükenmişlik üzerindeki etkisinde iş-aile çatışmasının aracı rol oynayıp oynamadığını tespit etmektir. Araştırmada kullanılan verilerin elde edilmesinde anket formu kullanılmıştır. Anketler e posta yoluyla akademisyenlere ulaştırılmış, 402 adet kullanılabilir anket elde edilmiştir. Anket formunun hazırlanmasında literatürde daha önce güvenilirlik ve geçerlilikleri kanıtlanmış ve Türkçe uyarlama çalışmaları yapılmış ölçeklerden faydalanılmıştır. Araştırmada işkoliklik derecelerini ölçek için Del Líbano ve arkadaşları (2010) tarafından geliştirilen ve Doğan ve Tel (2011) tarafından Türkçe'ye uyarlanan DUWAS İşkoliklik Ölçeğinin kısa formu kullanılmıştır. Katılımcıların algıladıkları iş-aile çatışmasını düzeylerini belirlemek amacıyla Netemeyer, Boles ve McMurrian (1996) tarafından geliştirilen ve Efeoğlu (2006) tarafından Türkçe'ye uyarlanan ölçek kullanılmıştır. Katılımcıların mesleki tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla Kristensen ve arkadaşları (2005) tarafından geliştirilen ve Bakoğlu ve arkadaşları (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan“Tükenmişlik Ölçeği”'nden faydalanılmıştır. Araştırma amacı çerçevesinde belirlenen hipotezler test edilmeden önce ölçeklerin güvenilirlik ve geçerlilikleri test edilmiş, bunun için güvenilirlik analizi, frekans analizi ve keşifsel faktör analizlerinden yararlanılmıştır. Hipotezlerin test edilmesi aşamasında Baron ve Kenny (1986) tarafından önerilen dört aşamalı regresyon modelinden faydalanılmıştır. Korelasyon analizi sonucunda işkoliklik ve iş-aile çatışması arasında ,449 düzeyinde, işkoliklik ve tükenmişlik arasında ,468 düzeyinde ve iş-aile çatışması ile tükenmişlik arasında ,500 düzeyinde pozitif yönlü ve anlamlı ilişkilerin varlığı ortaya konulmuştur. Aracılık ilişkisinin tespit edilebilmesi için H1 ve H4 Hipotezlerinde yer alan işkoliklik ve tükenmişlik değişkenleri arasındaki regresyon katsayılarındaki (Beta değerleri) değişim incelenmiştir. Birinci modelde anlamlı olan beta katsayısının (,516) dördüncü modelde azaldığı (,337) görülmektedir. Bu sonuçtan hareketle işkolikliğin tükenmişlik üzerine etkisinde iş-aile çatışmasının kısmi aracı rol oynadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Employees exhibit workaholic behaviors due to both work-related and individual reasons in today's working conditions. Workaholism has become one of the issues emphasized by researchers and practitioners in terms of its causes and consequences In recent years. Workaholism prevents individuals from allocating the necessary time to other areas because of it affects employees physically and psychologically negatively. Workaholism causes individuals to allocate the time and energy they need to spare for their families to their work, causing problems in their family life and as a result of this, individuals experience work-family conflict. One of the psychological effects of workaholism is that individuals experience burnout due to being constantly exposed to stress. In this context, the aim of the study is to determine whether work-family conflict has a mediating role in the effect of workaholism on burnout. A survey was used to collect data. Questionnaires were conveyed via e-mail and 402 applicable questionnaires were gathered. In the preparation of the questionnaire, scales that have been previously proven to be reliable and validity in the literature and have been adapted into Turkish have been used. The short form of the DUWAS Workaholism Scale, which was developed by Del Líbano et al. (2010) and adapted to Turkish by Doğan and Tel (2011) was used to measure perceived degree of workaholism of the participants. The scale developed by Netemeyer, Boles, and McMurrian (1996) and adapted to Turkish by Efeoğlu (2006) was used to determine the level of work-family conflict perceived by the participants. In order to determine the occupational burnout levels of the participants, the“Burnout Scale”developed by Kristensen et al. (2005) and adapted in Turkish by Bakoğlu et al. (2009) was used. Before testing the hypotheses determined for the purpose of the research, the reliability and validity of the scales were tested, and reliability analysis, frequency analysis and exploratory factor analysis were used for this. The four-stage regression model proposed by Baron and Kenny (1986) was used to test the hypotheses. As a result of the correlation analysis, it was revealed that there were positive and significant relationships at the level of ,449 between workaholism and work-family conflict, at the level of ,468 between workaholism and burnout, and at the level of ,500 between work-family conflict and burnout. In order to test the mediating role, the change in the regression coefficients (Beta values) between the workaholism and burnout variables in the H1 and H4 hypotheses was examined. It is seen that the beta coefficient (.516), which was significant in the first model, decreased (.337) in the fourth model. Based on this result, it was determined that work-family conflict played a partial mediating role in the effect of workaholism on burnout.
Benzer Tezler
- Örgütsel adalet algısının işkoliklik ve sosyal aylaklık üzerindeki etkisi: Kafkas Üniversitesi üzerine bir araştırma
The effect of organizational justice perception on workaholism and social loafing; A research on Kafkas University
ALİ ÇİNKILIÇ
- Akademik personellerde evlilikte bağlanma ve eş tükenmişliğinin incelenmesi
The examination of attachment to marriage in academic staff and their couple burnout
KADRİYE DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE DEVECİ ŞİRİN
- Ankara Üniveritesi Tıp Fakültesi hastaneleri çalışanlarının covıd-19 aşılarına karşı tutum ve davranışları
Attitudes and behaviors of Ankara University school of medicine hospitals employees against COVİD-19 vaccines
MERVE ÇEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiAnkara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GÜLSEN CEYHUN PEKER
- Ameliyat olmak üzere hastaneye yatırılan hastalarda ve klinik çalışanlarında viral hepatit tarama çalışması
Viral hepatitis study in pre-operative patients and medical stuff
EMİN KAPTANOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
Genel CerrahiAnkara ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUSRET TORUN
DOÇ. DR. SADIK ERSÖZ
- Akademik personelin tükenmişlik düzeyi (Türkiye-Malta çalışma grubu örneği)
The level of occupational burnout of academician (Turkey - Malta study group sample)
ÇAĞRI DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞADUMAN KAPUSUZOĞLU