Kamu harcamalarının gelir dağılımı üzerindeki etkileri: Türkiye örneği
The effects of public expenditures on income distribution: The case of Turkey
- Tez No: 951733
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERSİN NAİL SAĞDIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Gelir Dağılımı, Kamu harcamaları, Panel Veri Analizi, Income Distribution, Public Expenditures, Panel Data Analysis
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Devletin ekonomiye müdahale amaçlarından en önemlisi kuşkusuz adil gelir dağılımı ve servet dağılımının sağlanmasıdır. Gelir dağılımındaki eşitsizlikler serbest piyasa aktörleri tarafından çözümü zor olan, devletin mutlaka müdahale etmesi gereken temel ekonomik sorunların başında gelmektedir. Aksi durumda gelir dağılımdaki eşitsizlikler sadece ekonomi üzerinde değil aynı zamanda toplumsal, siyasi vb. gibi bir çok alanda olumsuzları beraberinde getirmektedir. Devletin gelir dağılımdaki adaleti sağlamak amacıyla müdahale araçlarının başında kamu harcamaları gelmektedir. Kamu harcamalarının makro ekonomik faktörler üzerindeki etkileri temelinde gelir dağılımı üzerinde dolaylı etkiye sahiptir. Fakat kamu harcamaları gelir dağılımında aynı zamanda doğrudan etkilere sahiptir. Kamu harcamalarının alt bileşenleri olan eğitim harcamaları, sağlık harcamaları, sosyal güvenlik ve sosyal yardım harcamaları, savunma harcamaları, yatırım harcamalarının gelir dağılımı eşitsizliğini azaltmakta kullanılmaktadır. Buradan hareketle bu çalışmanın temel motivasyonu Türkiye'de 2014-2024 yılları arasında toplam kamu harcamaları ve gelir dağılımı arasındaki nedensellik ilişkisini 26 Kalkınma Bölgesi temelinde araştırmaktır. Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) nedensellik test sonuçlarına göre panel geneli sonuçlarına bakıldığında, % 1 anlamlılık düzeyinde Türkiye'de bölgesel düzeyde kamu harcamalarından gelir dağılımına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu belirlenmiştir. Bölgesel düzeyde birim etki sonuçlarına göre, TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) ve TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) bölgeleri için gelir dağılımından kamu harcamalarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi; TR31 (İzmir), TR62 (Adana, Mersin), TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye), TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın), TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop), TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane), TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) ve TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) kamu harcamalarından gelir dağılımına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The most important of the state's intervention purposes in the economy is undoubtedly to ensure fair income distribution and wealth distribution. Income distribution inequalities are among the fundamental economic problems that are difficult to solve by free market actors and that the state must intervene in. Otherwise, inequalities in income distribution bring about negative effects not only on the economy but also on many areas such as social, political, etc. Public expenditures are at the forefront of the state's intervention tools in order to ensure justice in income distribution. Public expenditures have an indirect effect on income distribution based on their effects on macroeconomic factors. However, public expenditures also have direct effects on income distribution. Education expenditures, health expenditures, social security and social assistance expenditures, defense expenditures, and investment expenditures, which are subcomponents of public expenditures, are used to reduce income distribution inequality. Accordingly, the main motivation of this study is to investigate the causal relationship between total public expenditures and income distribution in Turkey between 2014-2024 across 26 Development Regions. According to the causality test results of Emirmahmutoğlu and Köse (2011), when the panel results are examined, it is determined that there is a one-way causality relationship from public expenditures to income distribution at the regional level in Turkey at the 1% significance level. According to the unit effect results at the regional level, there is a one-way causality relationship from income distribution to public expenditures for the TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) and TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) regions; a one-way causality relationship from public expenditures to income distribution was determined for TR31 (İzmir), TR62 (Adana, Mersin), TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye), TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın), TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop), TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane), TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) and TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt).
Benzer Tezler
- Eğitim düzeyi farklılıklarının gelir dağılımına etkisi: Türkiye örneği
The effect of differences in educational level on income distribution: The case of Turkey
ÖZGÜR ŞENERGİN
- Ticari serbestlik döneminde gelir ve ücret eşitsizliği: Türkiye örneği
Income and wage inequality in the period of trade liberalisation: The case of Turkey
AYŞE AYLİN BAYAR
Doktora
Türkçe
2012
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNER GÜNÇAVDI
- İçsel büyüme teorileri ve Türkiye örneği: Yatırım harcamaları-Ekonomik büyüme ilişkisi (1963-1999)
Başlık çevirisi yok
SEYFETTİN ARTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN BERBER
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Vergi harcamalarının gelişimi ve yükselen piyasalar: Türkiye ve Latin Amerika karşılaştırması
Development of tax expenditures and emerging markets: Comparison of Turkey and Latin America
RABİA KAPUCU