Geri Dön

Mütercim-tercümanlık odaklı dil öğrenimi ve öğretimi yaklaşımı temelli altyazı çevirisi eğitimi

Subtitle translation training based on translation and interpreting-oriented language learning and teaching (TILLT)

PDF İndir

  1. Tez No: 954039
  2. Yazar: MURAT ONUR SABAZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ANNA LIA ERGÜN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Bu doktora tezi, Mütercim-Tercümanlık Odaklı Dil Öğrenimi ve Öğretimi (TILLT) yaklaşımı temelinde gerçekleştirilen altyazı çevirisi eğitiminin katılımcıların dil edinci, çeviri edinci ve olumlu duyguları, öğrenme süreçleri, motivasyonları ve mesleki geleceklerine yönelik algıları üzerindeki etkisini incelemektedir. Araştırma, genel dil öğretimi ile çeviri eğitimi arasındaki boşluğu dolduracak bütünleşik pedagojik modellere duyulan ihtiyaca yanıt vermektedir. Araştırmada, pilot çalışma ve dört hafta uzunluğunda bir altyazı çevirisi atölyesi içeren karma yöntemli bir desen kullanılmıştır. Atölye, 2024-2025 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Döneminde Yıldız Teknik Üniversitesi Fransızca Mütercim-Tercümanlık Anabilim Dalına kayıtlı lisans ikinci sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. Altyazı çevirisi çalışmaları, MQM (Multidimensional Quality Metrics) çerçevesinde değerlendirilmiştir. Yabancı Dilden Keyif Alma (FLE) ve Yabancı Dilde Can Sıkıntısı (FLB) değişkenlerine ilişkin ön test ve son testler SPSS 30 programında analiz edilmiş, yarı yapılandırılmış görüşmelerle de nitel veri toplanmıştır. Nicel bulgular, atölye sonrasında FLE düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış olduğunu göstermiştir (Z = -2.041, p = .041), FLB düzeyinde ise anlamlı bir değişiklik gözlemlenmemiştir (Z = .000, p = 1.000). MQM tabanlı kalite kontrol sonucunda, öğrencilerin çevirilerinde doğruluk (χ²(2) = 10.167, p = .006), toplam hata (χ²(2) = 37.500, p = .000) ve genel kalite (χ²(2) = 31.471, p = .000) boyutlarında anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Katılımcıların atölyeye katılım düzeyinin akıcılık hatalarıyla pozitif (rs = .596, p = .002), senkronizasyon hatalarıyla ise beklenildiği üzere negatif (rs = –.605, p = .002) yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Nitel veriler ise katılımcıların motivasyonlarında, mesleki farkındalıklarında ve öğrenme keyfinde artış olduğunu doğrulamıştır. Çalışma kapsamında ulaşılan bulgular, TILLT yaklaşımı temelinde gerçekleştirilen altyazı çevirisi eğitiminin, katılımcıların öğrenmeye yönelik motivasyon ve tutumlarına ve dil edinci ve çeviri edinci gelişimlerine anlamlı katkılar sağladığını ve çevirmen yetiştirmede pedagojik ve duyuşsal açıdan etkili bir yöntem olduğunu göstermiştir.

Özet (Çeviri)

This dissertation explores the impact of subtitle translation training on learners' language competence, translation competence, and their positive emotions, learning processes, motivation and perceptions of their professional future within the framework of Translation and Interpreting-Oriented Language Learning and Teaching (TILLT). The study responds to the need for integrated pedagogical models that bridge general language instruction and professional translator training. A mixed-methods design was employed, including a pilot study and a four-week subtitling intervention conducted in the 2024–2025 academic year with second-year undergraduate students of the French Translation and Interpreting Program at Yıldız Technical University. Subtitle translation tasks were evaluated using the Multidimensional Quality Metrics (MQM) framework. Pre- and post-tests on Foreign Language Enjoyment (FLE) and Foreign Language Boredom (FLB) were analyzed with SPSS 30, alongside semi-structured interviews. Quantitative findings showed a statistically significant increase in FLE after the intervention (Z = -2.041, p = .041), while FLB remained unchanged (Z = .000, p = 1.000). MQM-based analysis of students' subtitles revealed significant difference in three dimentions accuracy (χ²(2) = 10.167, p = .006), total error (χ²(2) = 37.500, p = .000), and overall quality (χ²(2) = 31.471, p = .000). Surprisingly, learner engagement levels correlated positively with fluency errors (rs = .596, p = .002) and, as expected, negatively with synchronization errors (rs = –.605, p = .002). Qualitative data confirmed increased student motivation, professional awareness, and enjoyment of the task. The findings of the study revealed that the intervention made significant contributions to participants' motivation and attitudes toward learning, as well as to the development of their language and translation competence and validated subtitle translation as a pedagogically and emotionally effective strategy for early-stage translator training aligned with the TILLT approach.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    607663

    Charles Perrault masallarının Türkçe çevirilerindeki kültürel unsurların erek odaklı çeviri kuramı açısından incelenmesi

    An analysis of the cultural elements in Turkish translations of Charles Perrault's tales from the perspective of target-oriented translation theory

    ALİYE GENÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Fransız Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PERİHAN YALÇIN

  2. Tez No

    353169

    Çeviribilim araştırmalarının çeviri eğitimindeki yeri ve işlevi: Kuram temelinde akademik çeviri eğitiminin temel ilkelerini belirleme denencesi

    Die position und funktion der übersetzungswissenschaftlichen forschungen in der übersetzungsdidaktik: Ein versuch zur theoriegestützten grundlagenbestimmung der akademischen übersetzungsdidaktik

    RAHMAN AKALIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Alman Dili ve EdebiyatıMersin Üniversitesi

    Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET GÜNDOĞDU

  3. Tez No

    396106

    An Analysis of the reflections of four language skills in English language teaching on translation studies at university level

    Üniversite düzeyinde verilen çeviri eğitimine, İngiliz dili eğitiminde kullanılan dört dil becerisinin yansımalarının analizi

    ZEYNEP BİRİM TOPGÜL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAtılım Üniversitesi

    Çeviribilim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HALİL İSMAİL ERTON

  4. Tez No

    642220

    Dilbilim kavram ve yöntemlerinin çeviri kuramlarındaki işlemselliği

    Performing of linguistic concepts and methods in translation theories

    TUĞÇE ÖREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Üniversitesi

    Çeviribilim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMEL ERGUN

  5. Tez No

    715320

    The significance of developing the sociolinguistic competence: A practical guide for translation and interpretation students

    Toplum dilbilim yeterliliğini geliştirmenin önemi: Mütercim tercümanlık öğrencileri için pratik bir rehber

    ASIIAT SHABAZGERIEVA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Mütercim-TercümanlıkAtılım Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    Assoc. Prof. Dr. HALİL İSMAİL ERTON

Geri Dön