Analyse des traductions en Turc du Petit Prince dans le contexte de la théorie de Skopos et les stratégies de traduction
Le Petit Prince isimli eserin Türkçe çevirilerinin skopos kuramı ve çeviri stratejileri bağlamında incelenmesi
- Tez No: 911359
- Danışmanlar: PROF. DR. PERİHAN YALÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Fransız Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Education and Training, French Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Fransızca
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fransız Dili Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu araştırmada, Antoine de Saint-Exupéry'nin ünlü kitabı Küçük Prens'in Tomris Uyar/Cemal Süreyya, Deniz Resul ve Özgür Sinan isimli çevirmenler tarafından yapılan üç Türkçe çevirisi, Skopos kuramı ve çeviri stratejileri bağlamında analiz edilmektedir. Hans J. Vermeer tarafından geliştirilen Skopos kuramı, kaynak metne birebir sadık kalmak yerine, çeviri metnin erek kültürdeki işlevine ve amacına odaklanır. Bu kuramsal çerçeve, Türk çevirmenlerin okurlarının kültürel, dilsel ve işlevsel beklentilerini karşılamak için orijinal metni nasıl uyarladıklarını anlama ve analiz etme imkânı sunar. Çalışmada işlevsel yaklaşımıyla diğer çeviri kuramlarından farklılaşan Skopos Kuramı'nı işler kılarak, çevirmenlerin orijinal metnin özgün ruhunu korumak ile erek dilin kültürel gereklilikleri arasında nasıl bir yol izledikleri soruşturulmaktadır. Kaynak kitaptan hareketle yapılan ve yayınlanan çevirilerin sözü edilen Türkçe versiyonları, niteliksel unsurları, tematik benzerlik ve farklılıkları bağlamında karşılaştırmalı analize tabi tutulmaktadır. Bu yöntemsel hat içerisinde bir diğer analiz düzlemini, kullanılan çeviri stratejilerinin“tümdengelimsel”bir yaklaşımla haritasını çıkarmak ve bunların sosyo-dilbilimsel ve ideolojik dinamikleri nasıl yansıttığını ortaya koymak oluşturmaktadır. Çalışmanın bulguları, yapılan çeviriler arasında bir değişkenliği, daha doğrusu her çevirinin sadece dilsel bir aktarım olmadığını, aynı zamanda Türk okuyucuların ihtiyaçlarını karşılarken orijinal eserin derin anlamlarına saygı duyan, zaman zaman dönüştüren kültürel bir yeniden yaratım olduğunu ortaya koyar niteliktedir. Diğer yandan muhtelif çevirmenler tarafından gerçekleştirilen çevirilerde genel anlamda kültürel uyarlama, yerlileştirme ve yabancılaştırma gibi belirli çeviri izlemleri-stratejilerinin kullanıldığı bulgulanmaktadır. Sonuç olarak bu niteliksel araştırmada, Küçük Prens'in Türkçe çevirileri sağlam bir kuramsal çerçeveye oturtulmakta; kaynak metne sadakat ile kültürel beklentilere uyum arasındaki farklılıklar derinlemesine bir analize tabi tutulmaktadır. Çevirinin sadece dilsel bir aktarım süreci olarak değil, yorumlayıcı ve yaratıcı bir eylem olarak öneminin altı çizilmektedir. Bu çalışmanın, çevirileri işlevsel bir bakış açısıyla bağlamsallaştırmanın önemini vurgulamasıyla da çeviribilim tartışmalarına katkıda bulunacağına inanıyoruz.
Özet (Çeviri)
In this study, three Turkish translations of Antoine de Saint-Exupéry's famous book The Little Prince by translators named Tomris Uyar/Cemal Süreyya, Deniz Resul and Özgür Sinan are analysed in the context of Skopos theory and translation strategies. Skopos theory, developed by Hans J. Vermeer, focuses on the function and purpose of the translated text in the target culture instead of showing fidelity to the source text. This theoretical framework offers the opportunity to understand and problematise how Turkish translators adapt the original text to respond to the cultural, linguistic and functional expectations of their readers. In this study, by functional approach of Skopos Theory, which differs from other translation theories with its functional approach, it is investigated how translators follow a path between preserving the original spirit of the original text and the cultural requirements of the target language. The translations based on the source book and the published Turkish versions are subjected to comparative analysis in terms of their qualitative elements, thematic similarities and differences. Within this methodological line, another plane of analysis is to map the translation strategies used with a 'deductive' approach and to reveal how they reflect socio- linguistic and ideological dynamics. The findings of the study reveal a variability among the translations, or rather that each translation is not only a linguistic transfer, but also a Cultural re-creation that respects and sometimes transforms the deeper meanings of the original work while meeting the needs of Turkish readers. On the other hand, it is also found that the translations carried out by various translators generally use certain translation procedures- strategies such as cultural adaptation, localisation and foreignisation. As a result, this qualitative study places the Turkish translations of The Little Prince within a sound theoretical framework and analyses in depth the differences between fidelity to the source text and conformity to cultural expectations. The importance of translation not only as a linguistic transfer process but also as an interpretative and creative act is underlined. We believe that this study will contribute to translation studies by emphasising the importance of contextualising translations from a functional perspective.
Benzer Tezler
- L'analyse de la traduction du language humoristique d'apres la theorie interpretative de la serie du Petit Nicolas de Goscinny
Başlık çevirisi yok
SUNA AĞILDERE (TİMUR)
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEL KIRAN
- Étude de la traduisibilité des fables analyse comparée des traductions en turc des fables de Jean de la Fontaine par Nazım Hikmet Ran, Orhan Veli Kanık et Sabahatti̇n Eyüboğlu
Öyküncelerin çevrilebilirliğinin incelenmesi Jean de la Fontaine'in öyküncelerinin (fabllarının), Nazım Hikmet Ran, Orhan Veli Kanık ve Sabahattin Eyüboğlu tarafından Türkçeye çevirilerinin karşılaştırmalı çözümlemesi
SERKAN DEMİRAL
Doktora
Fransızca
2012
Mütercim-TercümanlıkÇukurova ÜniversitesiFransız Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURAN ASLAN
- Analyse des éléments culturels dans les traductions en Turc et en Français des contes de fées de A. S. Pouchkine
A. S. Puşkin'in masallarının Fransızca ve Türkçe çevirisinde kültürel ögelerin incelenmesi
ABUZER HAMZA KAYA
Yüksek Lisans
Fransızca
2023
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiFransızca Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEN ZEYNEP ORAL
- L'analyse semiotique des traductions de l'œuvre intitulée Les Misérables de Victor Hugo dans le contexte Turc du point de vue de la sémiotique de la traduction
Vıctor Hugo'nun Sefiller adlı romanının Türkçe çevirilerinin göstergebilimsel analizi
SERPİL ÖZBÜKER
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR